Jemaah Islamiyah (JI) (historische organisatie)
| Naam organisatie | Jemaah Islamiyah (JI) (Islamitische Organisatie) |
| Aliassen | |
| Land / regio (oorsprong) | Indonesië |
| Operationele gebieden | Indonesië, Maleisië, Filipijnen, |
| Toelichting Operationele Gebieden | JI is gevestigd in Indonesië. Daarnaast bevinden enkele leden zich in de Filippijnen en Maleisië. (‘Country Reports on Terrorism 2009’, U.S. Department of State, augustus 2010) |
| Classificatie en ideologie | Jihadistisch terrorisme. |
| Doelen |
|
| Omvang (in personen) | 100-1000 |
| Kleur | Rood en wit |
| Laatste activiteit | Geen informatie beschikbaar |
| Laatst gewijzigd |
Operationele gebieden
Huidige bekende operationele gebieden
Indonesië, Maleisië, Filipijnen,
Verschijningsvormen
Logo('s)
Beeldmateriaal
Geen beeldmateriaal beschikbaar.
Propaganda
Geen informatie beschikbaar
Achtergrond
Korte geschiedenis
Jemaah Islamiyah werd in 1993 in Maleisië opgericht door 2 Indonesiërs, Abdullah Sungkar (1937-1999) en een medestander. De organisatie kwam voort uit de beweging van de Darul Islam (Huis van de Islam), een radicaal islamitische beweging die vanaf de jaren veertig in Indonesië een aanzienlijke aanhang verwierf, in eerste instantie als onafhankelijkheidsbeweging. Doel was de oprichting van een islamitische staat in Indonesië om vervolgens een kalifaat in Zuidoost Azië te stichten. Vele islamitische extremisten verbleven tijdens het bewind van president Suharto (1967-1998) gedwongen in het buitenland. De oprichters van JI en andere leidinggevenden binnen JI streden in de jaren tachtig gedurende de oorlog in Afghanistan (1979-1989) aan de zijde van de mujahideen tegen het Sovjet-leger. Aanvankelijk was de organisatie vreedzaam van aard. In 1996 begon JI met het opzetten van terroristische trainingsbases in Mindanao (de Filippijnen), waar rekruten werden onderwezen in het toepassen van explosieven en vuurwapens. Jonge rekruten werden geronseld op islamitische scholen in Indonesië, de pesantrens. Dit gebeurde vooral in het dorp Ngruki op Centraal Java, waar Abu Bakar Bashir leraar was. JI wordt om deze reden wel eens het Ngruki-netwerk genoemd. Sinds de gewelddadige bomaanslagen op Bali van 2002 zijn er meer dan 300 JI-leden gearresteerd, al is een groot deel daarvan later weer vrijgelaten. Ook zou er sinds 2002 binnen JI interne verdeeldheid zijn ontstaan over de gewelddadige koers van de organisatie. Volgens diverse analisten zou de organisatie zodanig zijn verzwakt dat zij niet meer in staat is om grote en kostbare aanslagen te plannen, maar voorlopig lijkt JI nog steeds in staat nieuwe strijders te werven en op te leiden. De bomaanslag op het Marriot Hotel in Jakarta van juli 2009 zou de vitaliteit van de terroristische organisatie bewijzen. Indonesië heeft nu ook te maken met voormalige JI-leiders die zich hebben afgesplitst. In maart 2012 stelt een Indonesische generaal dat hoewel JI sinds 2002 inactief is, het netwerk van de groepering nog intact wordt geacht.
In 2013 en 2014 zocht JI toenadering tot Islamitische Staat. Dat deed zij onder meer door strijders naar Syrië te sturen. Het idee was dat deze strijders tijdens in Syrië voldoende militaire ervaring zouden opdoen, om de in de toekomst aanslagen voor JI te kunnen uitvoeren. In de jaren daarna hebben de Indonesische autoriteiten verschillende malen hun zorgen geuit over de terroristische voorbereidingen van JI. Zou zou de groep in 2016 weer actief leden aan het rekruteren zijn, en financiële middelen verzamelen om aanslagen te kunnen plegen. Grootschalige aanslagen zoals die op Bali in 2002, zijn tot op heden echter uitgebleven.
Op 30 juni 2024 maakten kernleden van JI in een videoboodschap bekend dat de organisatie werd ontbonden. Een van de militante geestelijk leiders van JI, die in september 2021 in Bekasi werd gearresteerd, verklaarde dat de hoogste raad van JI en de leiders van de groep “het eens zijn geworden om de JI te ontbinden en terug te keren in de omhelzing van Indonesië”. Deze mededeling werd gedaan samen met andere sleutelfiguren binnen JI, waaronder een van de meest gezochte terroristen in Zuidoost-Azië, die in 2019 werd gearresteerd wegens het rekruteren van strijders en het inzamelen van fondsen voor Syrië.
(Australian National Security. (2022). 'Jemaah Islamiyah' (JI); ‘Country reports on Terrorism 2008’, U.S. Department of State, 04/2009; ‘Jemaah Islamiyah’, Council on Foreign Relations, 19/06/2009; Reyko Huang, ‘In the Spotlight: Jemaah Islamiah’, Center for Defense Information, 18/10/2002, Rabby Pramudatama, 'Country's terror network remains intact: BNPT', the Jakarta Post, 27/03/2012)
Relevantie voor Nederland
Geen informatie beschikbaar
Relevantie voor het Caribisch koninkrijksdeel (Aruba, Curaçao, St Maarten, St Eustatius, Bonaire en Saba)
Geen informatie beschikbaar
Organisatiestructuur
Omvang organisatie/groepering
100-1000
Omvang organisatie/groepering - toelichting
Precieze aantal is onbekend. Geschat wordt dat het ledenaantal van JI de afgelopen jaren is afgenomen, van enkele duizenden naar enkele honderden leden.
(Australian National Security. (2022). 'Jemaah Islamiyah').
Leiders
JI heeft door de jaren heen meerdere leiders gehad, waarvan alle bekenden zijn gearresteerd of omgekomen.
Bevelstructuur
Militaire bevelstructuur. De leden zijn onderverdeeld in regionale divisies, de zogenoemde mantiqis en de wakalahs.
Financiële inkomstenbronnen
- Netwerken van al Qa’ida zouden JI financieel steunen. (‘FBI Alerts Allies on Al Qaeda’s Nuclear Plans’, Reuters, 18/03/2002)
- Met het overvallen van niet-moslims, de fa’i, wordt de jihad bekostigd.
- Donaties van liefdadigheidsinstellingen uit de islamitische wereld, waaronder Kompak.
(Internationale) relaties
- Al-Qa’ida. Internationale waarnemers zijn het onderling oneens over de kwestie of de JI structureel heeft samengewerkt met Al-Qa’ida. Het staat vast dat leden van JI contact hebben gezocht met Al-Qa’ida-leden en zijn opgeleid door Al-Qa’ida. (Reyko Huang, ‘In the Spotlight: Jemaah Islamiah’, Center for Defense Information, 18/10/2002)
- Moro Islamic Liberation Front (MILF), een jihadistische terroristische organisatie die een islamitische staat beoogt in de zuidelijke Filippijnen. Ook hier zou JI in het verlden mee hebben samengewerkt. (Reyko Huang, ‘In the Spotlight: Jemaah Islamiah’, Center for Defense Information, 18/10/2002).
- Tussen 2013 en 2016 zou JI steun hebben verleend aan Islamitische Staat in Syrië, in de vorm van financiële middelen en mankracht. Daarbij zouden JI-leden door Islamitische Staat zijn getraind. (Australian National Security. (2022). 'Jemaah Islamiyah').
Activiteiten
Wapens en werkwijze
- Bomaanslagen zelfmoordaanslagen, bombrieven en liquidaties.
- Oorspronkelijk richtte JI zich vooral op westerse (discotheken, ambassades, hotels en nachtclubs) en christelijke doelen (kerken) in Zuidoost Azië. Vanaf 2009 zijn steeds vaker Indonesische overheidsinstellingen het doelwit. ('Indonesian Jihadism: Small Groups, Big Plans', International Crisis Group, 19/04/2011)
Recente en/of opvallende activiteiten
maart 2012
Aanslag op nachtclub in Bali (Indonesië). Hierbij kwamen 202 mensen om het leven, voornamelijk Australische toeristen.
/JEMAAH7.PNG)
Aanslag op de nachtclub op Bali, 2002.
Zelfmoordaanslag met behulp van een voertuig op de Australische ambassade in Jakarta (9 doden).
Bomaanslagen op twee restaurants op Bali, vermoedelijk door JI-leden, waarbij 25 doden en meer dan 100 gewonden vielen.
Bomaanslag op het Marriot hotel in Jakarta waarbij zeven doden en ruim veertig gewonden vielen, waaronder ook drie Nederlanders.
Contraterroristische maatregelen
In de Amerikaanse gevangenis Guantánamo Bay is het proces begonnen tegen drie mannen die worden verdacht verantwoordelijk te zijn voor de aanslagen op Bali in 2002. Daarbij vielen 202 doden. De drie mannen zijn al in 2003 opgepakt in Thailand en zitten in Guantánamo sinds 2006, zonder officiële aanklacht. De belangrijkste verdachte is de Indonesiër Encep Nurjaman, ookwel Hambali genoemd. Hambali staat bekend als een van de leiders van de Indonesische terroristische organisatie Jemaah Islamiyah (JI).
Zulkifli bin Hir, een terrorist op de FBI's 'most wanted' lijst, tevens bekend als Marwan, is in het Filipijnse dorp Tukanalipao in de gemeente Mamasapano bij een politieactie gedood. Marwan was een Maleisische bommaker die volgens de FBI in het centrale gezag van Jemaah Islamiyah zat. Bij de actie zijn tevens 44 politiemensen om het leven gekomen. In 2012 beweerde Filipijnse veiligheidstroepen al Marwan te hebben gedood. Dit bleek echter niet te kloppen.
In de stad Marawi in de Filipijnen is Ustadz Sanusi, een vooraandstaand lid van JI, ook bekend als Ishak, door een Filipijns arrestatieteam gedood. Sanusi was naar de Filipijnen gevlucht nadat hij verdacht werd betrokken te zijn geweest bij de onthoofding van drie Christelijke schoolmeisjes in Indonesië in 2005.
In Singapore worden drie leden van JI opgepakt: Sahrudin Mohamed Sapian, Mohamed Rafee Abdul Rahman en Abd Rahim Abdul Rahman.
2002 – 2009. Meer dan driehonderd JI-leden en sympathisanten in Indonesië en daarbuiten werden gearresteerd. Een deel daarvan werd echter ook weer vrijgelaten.
/JEMAAH8.PNG)
Poster met gezochte JI-leden.
Een Indonesisch Hof veroordeelde twee JI-leiders, Abu Dujana en Zarkasih, tot 15 jaar cel en wees JI aan als een terroristische groep.
Amrozi, Mukhlas en Imam Samudra werden geëxecuteerd vanwege hun aandeel in de aanslagen op Bali in 2002.
Muhammad Noordin Top werd gedood door de Indonesische autoriteiten.
Dulmatin (onder meer gezocht vanwege zijn betrokkenheid bij de aanslag op Bali in 2002) werd doodgeschoten in een internetcafé aan de rand van Jakarta. Enkele handlangers werden niet ver daarvandaan van hun bromfiets geschoten.
De Indonesische politie arresteerde de radicale moslimprediker Abu Bakar Bashir vanwege de verdenking dat hij betrokken zou zijn bij het trainen van militanten op het eiland Sumatra.
De Indonesische politie arresteert 5 mensen die verdacht worden van terroristische activiteiten. Een van hen is Abu Tholet, een voormalig leider van JI.
In Pakistan wordt Umar Patek opgepakt. Hij is lid van JI en wordt beschuldigd van betrokkenheid bij de aanslag in Bali in 2002.
De geestelijk leider van Jemaah Islamiyah, Abu Bakar Bashir wordt door de rechtbank van Jakarta veroordeeld tot 15 jaar cel voor het opzetten en financieren van een trainingskamp voor terroristen van de organisatie ‘al-Qaida van Atjeh’.
Verwijzingen
Links
- Australian National Security. (2022). 'Jemaah Islamiyah' (JI)
- Zachary Abuza, ‘Jemaah Islamiyah adopts the Hezbollah model’, Middle East Quarterly, XVI(1), Winter 2009, pp. 15-26
- ‘Jemaah Islamiyah’, Council on Foreign Relations, 19/06/2009
- Zachary Abuza, ‘Abu Dujana: Jemaah Islamiyah's New al-Qaeda Linked Leader’, Terrorism Focus, 3(13), 04/042006
- Sharif Shuja, ‘Gauging Jemaah Islamiyah’s Threat in Southeast Asia’, Terrorism Monitor, 3(8), 05/05/2005
- ‘Indonesia backgrounder: How the Jemaah Islamiyah Terrorist network operates’, International Crisis Group, 11/12/2002
- Reyko Huang, ‘In the Spotlight: Jemaah Islamiah’, Center for Defense Information, 18/10/2002
- Martin van Bruinessen, ‘Arabisering van de Indonesische islam? Indonesische moslims en het Midden-Oosten.’
Literatuur
- Greg Barton, Indonesia's Struggle: Jemaah Islamiyah and the Soul of Islam, Sydney 2004
- Kumar Ramakrishna, After Bali: The threat of terrorism in South East Asia, Singapore 2003
- Zachary Abuza, Militant Islam in Southeast Asia: Crucible of terror, Londen 2001
