Operationele gebieden

Huidige bekende operationele gebieden

Achtergrond

Korte geschiedenis

De Hofstadgroep (of het Hofstadnetwerk) is de naam die de Nederlandse inlichtingendienst (AIVD) gaf aan een groep jihadistische radicalen afkomstig uit Den Haag en Amsterdam. Leden van deze groep, die actief was in de periode 2002 – 2005, kwamen eerst bijeen in zogeheten ‘woonkamerbijeenkomsten' waarbij fundamentalistische interpretaties van de islam werden bediscussieerd. Later planden leden van de Hofstadgroep, zowel collectief als individueel, verschillende terroristische aanslagen in Nederland, waaronder de moord op de filmmaker Theo van Gogh in 2004. Dankzij een reeks aanhoudingen, waaronder een politie-inval in het Laakkwartier in Den Haag waarbij een handgranaat naar de politie wordt gegooid, werd uiteindelijk een einde gemaakt aan de ‘eerste generatie’ van deze groep. Een tweede generatie, die overeenkomstige ideologische overtuigingen en praktische intenties had als voorgaande leden en bekend stond als de ‘Piranha-groep’, werd uiteindelijk in 2005 ontmanteld dankzij inzet van de AIVD en politie.

(Bart Schuurman, ‘Becoming a European Homegrown Jihadist: A Multilevel analysis of involvement in the Dutch Hofstadgroup 2002-2005’, 2018).

Toon meer

Organisatiestructuur

Omvang organisatie/groepering

<100

Omvang organisatie/groepering - toelichting

15-38 leden

Leiders

• Redouan al-Issa, ook wel Abu Khaled genoemd, is de veronderstelde geestelijke leider van de Hofstadgroep. In 1995 kwam hij naar Duitsland als asielzoeker, alvorens hij zijn volgelingen in Nederland in de radicale leer ging scholen. Op de dag van de moord van Theo van Gogh vluchtte Redouan al-Issa naar Syrië. Op 29 april 2005 werd al-Issa gearresteerd en gevangenzet in Damascus.
• Mohammed Bouyeri, een Nederlands-Marokkaanse moslimextremist was de leider van de Hofstadgroep en verantwoordelijk voor de moord op Theo van Gogh in 2004 waarvoor hij een levenslange gevangenisstraf uitzit.
• Samir Azzouz, voormalig lid van de Hofstadgroep, is een Nederlandse terrorist en veroordeeld tot negen jaar gevangenisstraf in 2008 voor het beramen van een terroristische aanslag en deelneming aan een criminele organisatie. In 2013 werd Samir vervroegd vrijgelaten.
• Jason Walters (Abu Mujahied Amrikie) is een voormalig lid van de Hofstadgroep en werd in 2006 veroordeeld tot vijftien jaar gevangenisstraf wegens deelname aan een criminele en terroristische organisatie, poging tot moord en overtreding van de Wet wapens en munitie. In 2013 kwam Jason Walters vervroegd vrij.
• Nouriddin El Fahtni, alias Abu Qaqa, is een voormalig lid van de Hofstadgroep. In 2006 werd Nouriddin vervoordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf wegens deelneming aan een criminele en terroristische organisatie en overtreding van de Wet wapens en munitie. In 2011, na het uitzitten van zijn straf, werd Nouriddin als ongewenst vreemdeling uitgezet naar Marokko.
• Ismail Akhnikh (Suhaib) is een voormalig lid van de Hofstadgroep en werd samen met Jason Walters gearrestered in 2004. In 2008 kwam Ismail vrij.

Bevelstructuur

Er bestaat geen 'officiële' lijst met leden en mensen die ervan verdacht werden lid te zijn hebben altijd ontkend dat er ook maar een vorm van organisatiestructuur bestaat. De Hofstadgroep lijkt een vormloze gemeenschap van gelijkgestemde individuen maar zonder dat daar een organisatiestructuur aan vastzit. 

(Bart Schuurman, Quirine Eijkman & Edwin Bakker, ‘The Hofstadgroep Revisited: Questioning its Status as a “Quintessential” Homegrown Jihadist Network’, 2015).

Financiële inkomstenbronnen

• Donaties van leden
• Mogelijkerwijs donaties uit crimineel milieu

(Internationale) relaties

De Hofstadgroep was voornamelijk operationeel in Nederland, maar onderhield het enkele internationale contacten, waaronder met een Islamitische militant die in Spanje woonde en door de Marokkaanse regering werd gezocht vanwege zijn vermeende betrokkenheid bij de aanslagen in Casablanca in 2003 en met een naamloze Pakistaanse of Afghaanse 'emir'. De groep had echter geen operationele of trainings-gerelateerde contacten in het buitenland.

Later is ook bekend geworden dat sommige Nederlandse uitreizigers naar Syrië banden hadden met de Hofstadgroep.

(Bart Schuurman, Quirine Eijkman & Edwin Bakker, ‘The Hofstadgroep Revisited: Questioning its Status as a “Quintessential” Homegrown Jihadist Network’, 2015).

Activiteiten

Wapens en werkwijze

De Hofstadgroep was betrokken bij de planning van verschillende terroristische aanslagen in Nederland. Daarnaast werd door Hofstadgroep-lid Mohammed Bouyeri een terroristische aanslag gepleegd in Amsterdam in 2004. Hierbij kwam filmmaker Theo van Gogh om het leven.  De groep waren in het bezit van (semi)automatische vuurwapens en handgraten.

(Bart Schuurman, ‘Becoming a European Homegrown Jihadist: A Multilevel analysis of involvement in the Dutch Hofstadgroup 2002-2005’, 2018).

Recente en/of opvallende activiteiten

Contraterroristische maatregelen

Verwijzingen

Links

• https://www.nrc.nl/nieuws/2005/04/09/hoe-georganiseerd-waren-samir-a-en-zijn-vrienden-10461552-a102432
• https://www.nytimes.com/2005/12/25/world/europe/dutch-struggle-to-prevent-terror-and-protect-rights.html
• https://www.aivd.nl/documenten/publicaties/2006/03/30/de-gewelddadige-jihad-in-nederland
• https://www.aivd.nl/documenten/publicaties/2009/12/14/lokale-jihadistische-netwerken-in-nederland

Literatuur

Vidino, L. (2007). The Hofstad Group: The New Face of Terrorist Networks in Europe. Studies in Conflict & Terrorism, 30(7), 579-592.

Schuurman, B., Eijkman, Q. & Bakker, E. (2014). A History of the Hofstadgroup. Perspectives on Terrorism, 8(4), 65-81.

Schuurman, B. & Horgan, J.G. (2016). Rationales for terrorist violence in homegrown jihadist groups: A case study from the Netherlands. Aggression and Violent Behaviour, 27, 55-63.