Groupe Islamique Armé (GIA)

Operationele gebieden

Huidige bekende operationele gebieden

Achtergrond

Korte geschiedenis

De GIA werd in 1992 opgericht nadat de seculiere Algerijnse regering de verkiezingen van dat jaar af gelaste. Volgens de peilingen zou de islamitische partij Front Islamique du Salut (FIS) die verkiezingen hebben gewonnen. De GIA werd gevormd door Algerijnse Afghanistan-veteranen en verschillende Algerijnse radicaal islamitische groeperingen. Vanaf 1992 voerde de GIA aanvallen uit op de regering en het leger. Daarnaast was er sprake van grootschalige moordpartijen onder Algerijnse burgers, waarbij soms hele dorpen werden afgeslacht. Tevens doodde de GIA meer dan honderd buitenlandse mannen vrouwen, meestal Europeanen. Tijdens de Algerijnse burgeroorlog (1992-1998) kwamen meer dan 100.000 mensen om het leven. Ongeveer 70.000 van hen zouden vermoord zijn door de GIA.

Vanaf 1995 is de GIA haar grenzen gaan verleggen en werd het ook actief in Europa. De GIA heeft door haar wrede optreden veel aan populariteit ingeboet. Door contraterroristische maatregelen van de Algerijnse regering zijn bijna alle GIA-leden gedood of gevangengezet, of zij hebben zich aangesloten bij andere terroristische groeperingen. Zo zijn enkele voormalige GIA-strijders momenteel hooggeplaatste leden binnen al Qa’ida in de Islamitische Maghreb. In september 2005 kwam de Algerijnse regering met een verzoeningsprogramma, wat heeft geleid tot een toename in het aantal GIA-leden dat zich overgaf aan de autoriteiten. De GIA heeft sindsdien geen aanslagen meer gepleegd.

Literatuur: ‘Foreign Terrorist Organizations’, Congressional Research Service, 06/02/2004; ‘Country Reports on Terrorism 2009’, U.S. Department of State, augustus 2010.

Organisatiestructuur

Omvang organisatie/groepering

Onduidelijk

Omvang organisatie/groepering - toelichting

Precieze aantallen zijn onbekend. Bijna alle voormalige GIA-leden hebben amnestie aanvaard of hebben zich aangesloten bij andere terroristische groeperingen.

Literatuur: ‘Country Reports on Terrorism 2009’, U.S. Department of State, augustus 2010.

Leiders

Twee voormalig leiders zijn omgekomen in vuurgevechten met autoriteiten;

• Antar Zouabri. Verklaarde de volledige Algerijnse bevolking tot vijand van de GIA, omdat de organisatie niet gesteund werd in haar strijd tegen de regering. Zouabri zat achter de massaslachtingen in de dorpen. Hij werd doodgeschoten op 8 februari 2002 door Algerijnse veiligheidsdiensten.
• Djamel Zitouni, alias Abu Abdelrahman Amin. Gedood in een vuurgevecht in 1996. Verklaarde iedereen die niet volledig achter de GIA stond tot vijand. Zag Frankrijk en Europa ook als vijanden van de GIA. (Colin Robinson, ‘In the Spotlight: Armed Islamic Group (GIA) a.k.a. Groupement Islamique Arme’, Center for Defense Information, 29/07/2002)

De opvolgens van deze leiders zijn allebei gearresteerd in 2004. Het is onduidelijk hoe de situatie zich daarna heeft ontwikkeld. 

Bevelstructuur

• Verschillende losse cellen in Europa.
• Hiërarchische organisatie in Algerije.

Financiële inkomstenbronnen

• Smokkel.
• Ondersteuning vanuit Europa door Algerijnse fundamentalistische islamitische cellen.
• Banden met de lokale, en Italiaanse, maffia, die de GIA financieren.
• Al Qa’ida heeft de GIA financieel ondersteund tot 1996. Daarna heeft Bin Laden de groep laten vallen omdat ze bloedbaden aanrichtte onder de eigen bevolking. (‘Schaduw Bin Laden boven GIA-proces’, Algemeen Dagblad, 01/10/2002)

(Internationale) relaties

• Al Qa’ida in de Islamitische Maghreb. Dit is de tweede jihadistische organisatie in Algerije en streeft hetzelfde doel na als de GIA. AQIM richt zich in tegenstelling tot de GIA echter niet op burgers, maar voornamelijk op overheidsinstellingen.
• Al Qa’ida. De GIA heeft vanwege de gezamenlijke achtergrond in Afghanistan en het jihadistische ideaal ook contact met al Qa’ida.
• Libyan Islamic Fighting Group. Deze groep steunde de GIA in het verwezenlijken van haar doel. Op het moment dat de GIA op grote schaal onschuldige burgers begon te vermoorden, trok de LIFG haar steun in.

Activiteiten

Wapens en werkwijze

Tijdens de Algerijnse burgeroorlog (1992-1998) kwamen meer dan 100.000 mensen om het leven. Ongeveer 70.000 van hen zouden vermoord zijn door de GIA. (‘Middle Eastern terrorism and netwar’, Studies in conflict and terrorism 22.3,1999)
De GIA had daarvoor verschillende methoden:

• Het vermoorden van publieke figuren, journalisten, intellectuelen en ambtenaren.
• Bomaanslagen (zelfmoord en autobommen), tevens wordt er gebruik gemaakt van militaire explosieven.
• Het uitmoorden van dorpen in afgelegen gebieden. Een veel voorkomende techniek bij de GIA is het doorsnijden van de kelen van de slachtoffers, tevens vinden er onthoofdingen plaats waarbij het hoofd een eind van het lichaam verwijderd is. De GIA heeft niet als doel de dorpen te bezetten. Behalve van steek- en slagwapens wordt er ook gebruik gemaakt van vuurwapens.
• Verkrachtingen en ontvoeringen van vrouwen en kinderen.
• Het opzetten van hinderlagen waar burgers genadeloos worden afgeslacht.
• Het opzetten van valse checkpointes waarbij de terroristen zich voordoen als militairen.
• Het bedreigen en vermoorden van buitenlanders. Volgens de GIA hadden zij per 1 januari 1994 het land moeten verlaten. Zij vormen een bedreiging voor de islam in Algerije.
• De meeste activiteiten vinden plaats op het platteland, waardoor de terroristen weer snel kunnen vluchten.
  
   

Recente en/of opvallende activiteiten

Contraterroristische maatregelen

Verwijzingen

Links

• De Franse inzending voor de Oscars van 2010 is de film ‘Des hommes et des Dieux’, van Xavier Bouvais. Onderwerp is het waargebeurde verhaal van een groep monniken die klem komt te zitten tussen troepen van het Algerijnse leger en de GIA.
• Lauren Vriens, ‘Armed Islamic Group (Algeria, Islamists)’, Council on Foreign Relations, 27/05/2009
• ‘Armed Conflicts Report: Algeria (1992 – first combat deaths)’, Ploughshares, januari 2009
• Evan F. Kohlmann, ‘Two Decades of Jihad in Algeria: the GIA, the GSPC, and Al-Qaida’, The Nefa Foundation, mei 2007
• Salah-Eddine Sidhoum, ‘Chronologie des massacres en Algérie (1994-2002)’, Algeria Watch, maart 2003
• Colin Robinson, ‘In the Spotlight: Armed Islamic Group (GIA) a.k.a. Groupement Islamique Arme’, Center for Defense Information, 05/02/2003

Literatuur

• Mohammed M. Hafez, ‘Armed Islamist Movements and Political Violence in Algeria’, Middle East Journal, 54(4), 2000