Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) (historische organisatie)
| Naam organisatie | Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (Revolutionaire Strijdkrachten van Colombia) |
| Aliassen | |
| Land / regio (oorsprong) | Colombia |
| Operationele gebieden | |
| Toelichting Operationele Gebieden | [Dit betreft een historische organisatie, die tegenwoordig formeel niet meer actief is]. De FARC was voornamelijk actief in Colombia, maar ook in de grensgebieden met Venezuela, Ecuador, Peru en Panama. |
| Classificatie en ideologie |
|
| Doelen | Het vestigen van een marxistische staat in Colombia. Op de website van de FARC staat dat de groep “de grote economische, sociale, politieke, etnische en culturele verschillen in Colombia wil overwinnen”. (‘Foreign Terrorist Organizations’, Congressional Research Service, 06/02/2004) |
| Omvang (in personen) | 1000-5000 |
| Kleur | Geel, blauw en rood: de kleuren van de Colombiaanse vlag. |
| Laatste activiteit | Geen informatie beschikbaar |
| Laatst gewijzigd |
Operationele gebieden
Huidige bekende operationele gebieden
Verschijningsvormen
Logo('s)
Beeldmateriaal
Geen beeldmateriaal beschikbaar.
Propaganda
Geen informatie beschikbaar
Achtergrond
Korte geschiedenis
De FARC werd in 1964 opgericht door Pedro Antonio Marín, alias Manuel Marulanda Vélez, en de in 1990 overleden Luis Morantes, alias Jacobo Arenas. De organisatie kwam voort uit de boerenzelfverdedigingsgroepen die al vanaf de jaren veertig actief waren in Colombia, ten tijde van la Violencia, in de strijd tegen de conservatieve Colombiaanse regering. De FARC ging als militaire vleugel dienen van de Colombian Communist Party (CCP). Vanaf de oprichting van de marxistisch-leninistische FARC was het doel van de organisatie duidelijk geformuleerd: de omverwerping van de Colombiaanse liberaal-conservatieve regering en het vestigen van een marxistische staat. Ook werden grootgrondbezitters in Colombia doelwit van ontvoeringen en afpersingen. Vanuit het onherbergzame platteland in het zuidoosten van Colombia werden vanaf eind jaren zestig guerrilla- en terroristische acties (moorden, ontvoeringen en bomaanslagen) uitgevoerd op overheidsdoelen en burgers. Ook in de Colombiaanse steden werden strijders, zogeheten milicianos, ingezet om hinderlagen te leggen. Tijdens de Koude Oorlog kreeg de FARC financiële steun vanuit de Sovjet-Unie. Vanaf de jaren tachtig werd de drugshandel zeer belangrijk voor de inkomsten van de FARC. De gewelddadige doelen van de organisatie bleven echter veelal hetzelfde. De Colombiaanse regering voerde in de periode 2002-2010 een repressief beleid tegenover zowel de linkse als rechtse terroristische groeperingen in Colombia. Na het aantreden van de nieuwe president kwam er een einde aan de onderhandelingen tussen de FARC en de Colombiaanse regering. De harde aanpak van de nieuwe president werd door een groot deel van de Colombianen geapprecieerd en even was er sprake van een referendum dat zijn herverkiezing voor een derde termijn mogelijk moest maken. Dit werd echter door het Colombiaanse Constitutioneel Hof verboden. In februari 2008 protesteerden honderdduizenden burgers tegen de ontvoeringpraktijken van de FARC door deel te nemen aan de grootste massabetoging ooit in Colombia. In maart 2008 kwamen drie van de zeven hoogste FARC-leiders om het leven, waarna er een interne machtsstrijd leek te zijn ontstaan. Eind 2009 maakten de ELN en de FARC via een gezamenlijke verklaring op de website Anncol bekend dat ze gingen samenwerken in hun strijd tegen de regering. In augustus 2010 werd een nieuwe Colombiaanse president, tevens de oud-minister van Defensie, geïnaugureerd. Eend maand na de inauguratie voerden de ELN en de FARC gezamenlijk een serie aanslagen uit, volgens waarnemers om aan de nieuwe regering te laten zien dat zij nog altijd een dreiging vormen. In 2012 begonnen in Havana, Cuba, vredesbesprekingen tussen de Colombiaanse regering en de FARC. In September 2015 bereikten de twee partijen, vertegenwoordigd door de Colombiaanse president en de FARC’s leider, overeenstemming over een formule voor geleidelijke rechtvaardigheid en herstelbetalingen betreffende misdrijven zoals kidnappings, moord en martelpraktijken. Zo besloten ze internationale tribunalen op te zetten om te oordelen over misdrijven begaan door leden van de FARC en agenten van de staat. Politieke misdrijven begaan door de FARC zouden onder een amnestie regeling vallen en zolang de FARC-guerillas de verantwoordelijkheid op zich zouden nemen voor hun misdaden zouden ze geen gevangenisstraffen opgelegd krijgen.
Op 13 november 2016 werd bekend dat de Colombiaanse regering en FARC in Havana na negen dagen onderhandelen een nieuw vredesakkoord hadden bereikt. Het aangepaste akkoord, dat 310 pagina's telde, werd op 24 november door beide partijen ondertekend in de Colombiaanse hoofdstad Bogota. Op 29 augustus 2019 zei een vooraanstaand FARC-lid in een 30 minuten durend filmpje op YouTube dat de gewapende strijd hervat zal worden, omdat de afspraken in het vredesakkoord niet worden nagekomen; oud-rebellen zouden worden opgejaagd en gedood. Zo'n 3000 strijders zouden zijn verzameld en er werd samenwerking gezocht met rebellengroep ELN. Op 1 januari 2023 heeft de Colombiaanse regering onder president Gustavo Petro een staak-het-vuren bereikt met vijf gewapende groepen waaronder overblijfselen de FARC en de ELN. De wapenstilstand gold in eerste instantie voor zes maanden. In Februari 2024 is besloten om de wapenstilstand te verlengen.
Bronnen: ‘Crisis Group Multimedia: The Farc’; Stephanie Hanson, ‘FARC, ELN: Colombia’s left-Wing guerrillas’, Council on Foreign Relations, 19/08/2009; ‘Foreign Terrorist Organizations’, Congressional Research Service, 06/02/2004; Brodzinsky, Sibylla. “Farc Peace Talks: Colombia Nears Historic Deal after Agreement on Justice and Reparations.” The Guardian, 24/09/2015, sec. World news; 'FARC en Colombia missen deadline vredesonderhandelingen', NOS, 24/02/2016; Johnson, M. F., Rodríguez, L. A., & Quijano Hoyos, M. (2024). Governing after FARC: environmental peacebuilding in Caquetá, Colombia. The Journal of Peasant Studies, 1-28; Gluecker, A., Correa‐Chica, A., & López‐López, W. (2022). The FARC in Colombia: collective reintegration and social identity transformation. Political Psychology, 43(2), 359-374.
Relevantie voor Nederland
- November 2012. Een Nederlandse is onderdeel van het onderhandelingsteam dat vredebesprekingen met de Colombiaanse autoriteiten voert. Bij de eerste gesprekken in Oslo was zij niet aanwezig, maar was wel bij latere onderhandelingen in Cuba. ('Tanja Nijmeijer onderhandelt voor FARC met geïrriteerde autoriteiten' NRC, 15/10/2012; 'Tanja Nijmeijer op Cuba aangekomen', RTL Nieuws, 05/11/2012).
- In november 2010 liet de Colombiaanse ambassadeur in Nederland weten dat een Nederlandse FARC-strijdster niet meer in aanmerking komt voor amnestie. Directe aanleiding was een interview met de Wereldomroep, waarin ze bekende dat ze zelf bommen heeft gelegd. (‘Geen amnestie voor Farc-strijdster:Tanja Nijmeijer’, De Volkskrant, 17/11/2010)
- In oktober 2010 geeft de Colombiaanse regering aan dat een Nederlandse verzetsstrijder niet vervolgd zal worden als ze de FARC verlaat en terugkeert naar Nederland.(‘‘Tanja Nijmeijer mag terugkeren’: Colombia vervolgt haar niet als ze de FARC verlaat’ 12/10/2010).
- In juli 2010 meldde de Colombiaanse krant El Tiempo dat een Nederlandse FARC-strijdster na zware gevechten is overgeplaatst naar een nieuwe commandant: Mauricio. Deze is, net als haar eerdere commandant Mono Jojoy, lid van het secretariaat van de FARC. (‘‘Tanja Nijmeijer na zware gevechten overgeplaatst’’, De Volkskrant, 02/08/2010)
- Eind december 2009 verbreken de ouders van een Nederlandse FARC-strijdster de media-stilte en vragen in een interview met de Wereldomroep om een levensteken van hun 31-jarige dochter. (‘Ouders vragen om levensteken FARC-strijdster Tanja Nijmeijer’, De Volkskrant, 23/12/2009)
- In mei 2009 blijkt dat er in 2003 filmopnames zijn gemaakt van een Nederlandse FARC-strijdster, waarin zij optreedt als tolk voor de FARC-commandant Mono Jojoy. (‘Film toont Farc-strijder Tanja Nijmeijer als tolk’, Trouw, 29/05/2009)
- Op 12 december 2008 geeft de Colombiaanse politica Ingrid Betancourt aan dat de Nederlandse regering snel in actie moet komen voor het Nederlandse FARC-lid in Colombia. Die zou gevaar kunnen lopen als de FARC het gevoel krijgt dat de Nederlandse de organisatie heeft verraden.
- In juni 2008 werden er aanwijzingen gevonden dat er naast een al bekend lid, nog een Nederlandse bij de FARC werkzaam is onder de schuilnaam Alexandra. (‘Naast Tanja nog een Nederlandse bij de FARC’, NRC Handelsblad, 17/06/2008)
- Een AIVD jaarverslag meldt: “Publiciteit rond deelname van een Nederlandse vrouw aan activiteiten van de Colombiaanse Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) riep de vraag op of in ons land geronseld is voor de FARC. Onderzoek van de AIVD leidt tot de conclusie dat dit niet het geval is geweest.” (Jaarverslag Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, 2007, p.36)
- In september 2007 werd bekend dat een Nederlandse studente zich in 2002 bij de FARC had aangesloten. De Nederlandse Minister van Binnenlandse Zaken liet hierop een onderzoek uitvoeren door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst naar mogelijke propaganda van de FARC in Nederland. (‘Ministerieel onderzoek naar FARC-Activiteiten’, De Pers, 05/09/2007)
Relevantie voor het Caribisch koninkrijksdeel (Aruba, Curaçao, St Maarten, St Eustatius, Bonaire en Saba)
- Witwaspraktijken van drugsgelden. (‘Georganiseerde criminaliteit en rechtshandhaving op St.Maarten’, WODC, 2007)
- Het Caribische gebied kan voor de FARC als doorvoerhaven fungeren van harddrugs en/of buitenlandse wapens (arms-for-drugs verkeer). (B.M. Bagley, ‘Drug trafficking, political violence and US policy’, 05/01/2001)
- Er zouden plannen zijn geweest om een bankier te ontvoeren op Aruba of Curacao. ('FARC wilde bankier ontvoeren op Antillen', Trouw, 28/12/2010)
Organisatiestructuur
Omvang organisatie/groepering
1000-5000
Omvang organisatie/groepering - toelichting
Een Colombiaanse hooggeplaatste generaal verklaarde op 5 januari 2021 dat de FARC in 2020 1.500 leden had verloren. Dit aantal omvat doden, gevangennamen en deserties. Hij zei dat de FARC nog steeds 2.500 gewapende leden had.
Leiders
- De huidige leider zou na de dood van Alfonson Cano gekozen zijn tot nieuwe leider van de FARC. Hij is een van de langst dienende commandanten van de organisatie.
- Alfonso Cano, een pseudoniem voor Guillermo Léon Sáenz Vargas, was de leider van de FARC tot zijn dood in november 2011 na een actie van het Colombiaanse leger. Cano was de opvolger van Manuel Marulanda Vélez.
- Victor Suarez, alias Jorge Briceño of “Mono Jojoy”, was militair commandant binnen het “secretariaat”: de uit zeven militairen bestaand leidinggevende instantie van de FARC. Hij kwam om het leven bij een aanval van het Colombiaanse leger in september 2010.
- Manuel Marulanda Vélez, een schuilnaam voor Pedro Antonion Marín, alias “Tirofijo” (de scherpschutter), was oprichter van de FARC en stond aan het hoofd van het secretariaat. Marulanda overleed eind maart 2008, naar verluidt aan een hartaanval.
- Rául Reyes, alias Luis Edgar Devia Silva, was tweede man en woordvoerder van de FARC. Tevens lid van het secretariaat. Hij werd in maart 2008 door het Colombiaanse leger om het leven gebracht.
- Manuel Muñoz Ortiz Jesús, alias Iván Ríos, was lid van het secretariaat. Hij werd in maart 2008 door zijn eigen bewakers vermoord.
- Een lid van het secretariaat was midden jaren 90 was hij verantwoordelijk voor de reorganisatie van de noordwestelijk gestationeerde FARC troepen die na een aanval van het leger sterk waren verzwakt. Tussen 1999 en 2002 was hij als onderhandelaar namens de FARC aanwezig bij de vredesbesprekingen met de Colombiaanse regering. Deze mislukten maar toen hij in 2007 de Venozolaanse president Hugo Chavez ontmoette, die optrad als bemiddelaar tussen de FARC en de Colombiaanse regering, stemde hij wel in met de bevrijding van 500 personen die gevangen werden gehouden door de FARC. In 2012 is hij wederom betrokken bij vredesonderhandelingen met de Colombiaanse regering in Oslo en op Cuba.
Bevelstructuur
Militaire bevelstructuur waarbij het commando wordt gevoerd door zeven militairen, het zogeheten “secretariaat”. Het secretariaat is weer onderdeel van een elite van ongeveer dertig topcommandanten die samen het Centrale Hoge Commando vormen. Het secretariaat is verantwoordelijk voor de benoeming van leden van het Centrale Hoge Commando. Daarnaast coördineert het secretariaat de activiteiten van de verschillende eenheden en het bepaalt de algemene strategie van de FARC. De leden zijn onderverdeeld in ongeveer tachtig militaire eenheden, waaronder een aantal gespecialiseerde stedelijke gevechtstroepen.
Literatuur: ‘Country Reports on Terrorism 2008’, U.S. Department of State, april 2009.
Financiële inkomstenbronnen
- Drugskartels in Mexico kopen cocaïne bij de FARC. Dat heeft de Colombiaanse onderminister van Defensie gezegd op een conferentie over veiligheid in Mexico-stad, aldus de Mexicaanse krant El Universal.
- Inkomsten uit de illegale drugshandel van cocaïne en heroïne worden geschat op 100 miljoen tot 1 miljard dollar per jaar. (Victoria Garcia, ‘In the Spotlight: Revolutionary Armed Forces of Colombia’, Center for Defense Information, 07/05/2002)
- De FARC genereert ook inkomsten door middel van ontvoeringen, afpersingen en een onofficiële “belasting” die de groep heft op sommige delen van het platteland in ruil voor “bescherming” en sociale diensten. (Stephanie Hanson, ‘FARC, ELN: Colombia’s left-Wing guerrillas’, Council on Foreign Relations, 19/08/2009)
(Internationale) relaties
- De ELN en de FARC hebben historisch gezien een dubbelzinnige relatie. In sommige delen van Colombia werkten zij samen, in andere delen vochten zij tegen elkaar. Eind 2009 maakten de groepen echter bekend dat zij voortaan gingen samenwerken in hun strijd tegen de Colombiaanse regering. (‘Rebellen Colombia werken samen’, NRC Handelsblad, 17/12/2009). Deze samenwerking kwam snel onder druk te staan nadat halverwege 2010 gewapende confrontaties plaatsvonden tussen ELN en FARC over territoriumcontrole en de verdeling van opbrengsten.
- De voormalige Colombiaanse president beschuldigde Venezuela meerdere malen van het bieden van financiële en militaire steun aan de FARC en het herbergen van FARC-leiders. In maart 2008 vond het Colombiaanse leger laptops van FARC-leden waarop bewijsmateriaal zou staan dat Venezuela inderdaad steun had verleend aan de terroristische groepering. Op een bijeenkomst van de Organisatie van Amerikaanse Staten in juli 2010 toonde Colombia foto’s en kaarten waarop kampen met FARC-strijders juist over de grens met Venezuela te zien zouden zijn. De Venezolaanse president Hugo Chávez verbrak vervolgens alle diplomatieke betrekkingen met Colombia. Deze werden een maand later weer hersteld, toen de nieuwe Colombiaanse president en Chávez een overeenkomt sloten. (‘Chávez in lastig parket door laptops van FARC-guerrilla’s’, Trouw, 17/05/2008; ‘Venezuela en Colombia geven vrede een kans’, Het Parool, 09/08/2010)
- Sommige deskundigen vermoeden een verband tussen het Irish Republican Army (IRA) en de FARC. Deze verdenking is ontstaan op 11 augustus 2001, toen drie van IRA’s beste explosieven-deskundigen in Bogotá werden gearresteerd voor het reizen met valse paspoorten. Op de spullen van de drie mannen werden sporen van explosieven gevonden, wat er toe leidde dat zij belast werden met het trainen van FARC-leden. (‘Foreign Terrorist Organizations’, Congressional Research Service, 06/02/2004)
- Uit een Spaans-Colombiaans terrorismebestrijdingonderzoek blijkt dat er sinds 2003 logistieke en economische verbanden bestaan tussen de FARC en de ETA. Volgens de resultaten van het onderzoek zou de ETA FARC-leden hebben getraind in het gebruik van wapens en explosieven en zou de groep logistieke steun hebben verstrekt aan de FARC in de uitvoering van verschillende terroristische aanslagen. De FARC zou de Baskische terroristen voor hun training en bijstand hebben betaald met inkomsten verkregen uit de illegale drugshandel (Benedetta Berti, ‘Colombia’s FARC and the Basque ETA: Exploring the tactical and economic partnership’, Terrorism Monitor, 7(2), 23/01/2009). Daarnaast werden in januari 2011 een computerexpert van de ETA en zijn vriendin aangehouden door de Spaanse en Franse politie. Zij zouden in Venezuela computerlessen hebben gegeven aan FARC-leden (Spaanse politie pakt twee leden van de ETA op, Trouw, 12 januari 2011).
Activiteiten
Wapens en werkwijze
- Guerrillatechnieken (verrassingsaanvallen, sabotage etc.) tegen het Colombiaanse leger. Het opblazen van onderdelen van overheidsinstellingen (politiebureaus) en onderdelen van de Colombiaanse infrastructuur. Daarnaast is er geweld tegen multinationals die de ‘uitwassen van het kapitalisme’ zouden vertegenwoordigen.
- Grootgrondbezitters, die veelal worden beschermd door paramilitaire groeperingen, als ook politici zijn vaak doelwit van ontvoeringen, meestal om het losgeld.
- Drugshandel. Deze activiteit nam vanaf de jaren tachtig sterk toe en diende ter financiering van gewapende activiteiten. Thans lijken drugshandel en geldelijk gewin steeds meer doelen op zich te zijn geworden.
Recente en/of opvallende activiteiten
Een gewapende groepering heeft een konvooi van de Verenigde Naties in het zuidoosten van Colombia aangevallen. Bij de aanal zijn twee voertuigen verbrand, maar er zjin geen gewonden gevallen. Volgens de VN was het konvooi met leden van het VN-Bureau voor Humanitaire Zaken (OCHA) en de Noorse Vluchtelingenraad onderweg naar het platteland van Guayabero om lokale gemeenschappen te ontmoeten, toen ze werden overvallen door gewapende mannen die hen uit hun voertuig dwongen. De mannen identificeerden zich als voormalig leden van de FARC, maar dit kon niet bevestigd worden.
In de Colombiaanse provincie Arauca zijn tot nu toe drieëntwintig mensen omgekomen bij gewelddadige confrontaties tussen de ELN en de FARC. In het weekend van 2 januari 2022 braken gevechten uit in Arauca, dat aan Venezuela grenst. De groepen vochten om de controle over illegale handelsroutes, die onder meer worden gebruikt voor drugshandel. Door het geweld zijn ook meerdere gewonden gevallen. Verschillende gezinnen in de regio zijn op de vlucht geslagen.
FARC guerilla’s hebben een deel van de Tansandino pijpleiding in de Putumayo provincie in het zuiden van Colombia opgeblazen. Volgens de autoriteiten is er weinig olie gelekt omdat de pijpleiding niet werd gebruikt.
De FARC heeft tien soldaten Colombiaanse soldaren gedood. Tijdens gevechten met het leger waarbij ook verschillende soorten explosieven zijn gebruikt raakten tevens 17 soldaten gewond. De beschietingen vonden enkele tientallen kilometers van de grote stad Cali plaats.
Deze gebeurtenis compliceert de onderhandelingen tussen beide partijen. Een maand eerder kondigde de regering nog aan de luchtaanvallen op de FARC te staken ten behoeve van de vredesonderhandelingen met de organisatie. Een dag na de aanval werden, zoals direct na de gevechten aangekondigd door president Santos, de bombardementen op kampen van de FARC weer hervat.
Vier mensen zijn om het leven gekomen bij een aanval van de FARC. Zij reden in een hinderlaag van de guerrillastrijders in het noorden van Colombia en werden ter plekke gedood. De aanslag vindt plaats tijdens de vredesbesprekingen tussen de FARC en de Colombiaanse overheid.
De FARC valt een gevangenentransport aan in Colombia waarbij vijf mensen om het leven komen. Deze aanslag vindt plaats tijdens de vredesonderhandelingen met de Colombiaanse regering.
Bij aanvallen van de FARC zijn vijftien militairen om het leven gekomen in de Collombiaanse deelstaat Arauca. Nog eens vier millitairen sneuvelden in de stad Doncello, in de zuidelijke deelstaat Caqueta. Dit zijn de grootste aanslagen sinds de vredesonderhandelingen die in november zijn gestart.
De FARC heeft tijdens gevechten met het Colombiaanse leger zeven militairen gedood en vijf verwond. De gevechten ontstonden toen het leger een operatie lanceerde om een mogelijke aanval van de FARC op een dorp in het midden van Colombia te voorkomen. Ondanks de gevechten wordt een paar maanden later gesteld dat er progressie is geboekt bij de vredesgesprekken tussen de FARC en de Colombiaanse overheid. Met name op het controversiële gebied van agrarische hervormingen lijken beide partijen steeds dichter bij een overeenkomst te komen.
In een gezamenlijke aanval van de ELN en de FARC op een politiebureau bij de stad San Miguel in de zuidelijke provincie Putumayo kwamen zeker zes politiemensen om het leven. Bij eerdere aanvallen van de ELN en de FARC in september vielen al 55 doden. Volgens waarnemers willen beide terroristische groeperingen met hun daden laten zien dat zij nog altijd een dreiging vormen voor de regering in Bogotá.
Contraterroristische maatregelen
Minstens 23 vermeende aanhangers van de Revolutionary Armed Forces of Colombia (FARC) zijn gedood tijdens een operatie van de Colombiaanse strijdkrachten langs de Venezolaanse grens, aldus de Colombiaanse autoriteiten. De FARC-leden zouden zijn "omgekomen tijdens militaire operaties" die werden uitgevoerd in het noordelijke grensdepartement van Arauca - een bekend knooppunt voor illegale drugshandel. In het gebied vinden al sind het begin van het jaar hevige gevechten tussen gewapende groeperingen plaats.
In Colombia zijn acht voormalige FARC-leden beëdigd in het partlement. In het vredesakkoord van 2016 is afgesproken dat er tien zetels in het parlement worden gereserveerd voor voormalige FARC-leden. Het is voor het eerst dat voormalig leden zitting nemen in het parlement.
Na negen dagen onderhandelen hebben de FARC en de Colombiaanse overheid een nieuw (herzien) vredesakkoord bereikt. De herziening volgt nadat in oktober 2016 het oorspronkelijke akkoord nipt door de Colombiaanse bevolking werd verworpen in een referendum.
Na bijna vier jaar onderhandelen bereikten in augustus 2016 de regering van Colombia en de FARC een vredesakkoord. Dit akkoord zou een einde moeten maken aan 52 jaar conflict en FARC-strijders de mogelijkheid moeten bieden om terug te kunnen keren in de maatschappij. In oktober heeft de Colombiaanse bevolking zich in een referendum uitspgesproken over dit akkoord. Een kleine meerderheid stemde tegen. President Santos verklaarde dat het staakt-het-vuren, dat reeds eind juni werd afgekondigd, van kracht blijft.
Tijdens onderhandelingen tussen de Colombiaanse regering en de FARC is besloten dat kinderen jonger dan 15 jaar die bij de FARC zitten de organisatie en hun kampen in de jungle mogen verlaten. Volgens het Colombiaanse Ministerie van Defensie gaat het om 170 kinderen die door de FARC bij hun families zijn weggehaald en gedwongen werden te vechten tegen de regering. Verder is er besloten dat FARC-strijders onder de 15 jaar niet zullen worden vervolgd.
Sinds 2012 onderhandelen de Colombiaanse regering en de FARC op Cuba over een vredesakkoord. Ondanks dat het akkoord nog niet definitief is, noemen waarnemers de deelovereenkomst een belangrijke doorbraak. Zo komt er een waarheidscommissie, krijgen de slachtoffers van de burgeroorlog een schadevergoeding, krijgen sommige leden van FARC amnestie en komt er een speciaal tribunaal om de andere leden van FARC te vervolgen. Het vredesakkoord wordt mogelijk binnen een half jaar gesloten.
De leider van de FARC, Alfonso Cano wordt gedood bij een actie van het Colombiaanse leger.
De Colombiaanse regering onder leiding van Alvaro Uribe voerde gedurende deze periode een repressief beleid tegenover zowel de linkse als rechtse terroristische groeperingen in Colombia. Na het aantreden van Uribe kwam er een einde aan de onderhandelingen tussen de FARC en de Colombiaanse regering. De harde aanpak van Uribe werd door een groot deel van de Colombianen geapprecieerd en even was er sprake van een referendum dat zijn herverkiezing voor een derde termijn mogelijk moest maken. Dit werd echter door het Colombiaanse Constitutioneel Hof verboden.
Een FARC-leider werd opgepakt door de Colombiaanse autoriteiten.
Rául Reyes, een pseudoniem voor Luis Edgar Devia Silva (1948-2008), werd door het Colombiaanse leger om het leven gebracht. Reyes was de tweede man en woordvoerder van de FARC. Deze Colombiaanse actie vond plaats op het grondgebied van Equador. Tevens werd de laptop van Reyes gevonden waardoor er een schat aan strategische informatie in handen kwam van de Colombiaanse autoriteiten.
Ingrid Betancourt werd, samen met 14 andere gegijzelden, uit handen van de FARC bevrijd door een undercoveractie van het Colombiaanse leger. Betancourt werd gezien als de meest waardevolle gijzelaar van de FARC.
Tienduizenden Colombianen protesteerden tegen de FARC, waarbij zij de vrijlating eisten van gijzelaars die door de beweging werden vastgehouden. Ook in 24 andere landen gingen mensen de straat op, onder andere in Spanje en Frankrijk. De Colombiaanse president Uribe gaf aan voorlopig niet meer met de FARC te willen onderhandelen maar deze militair te willen verslaan.
Het Colombiaanse Openbaar Ministerie maakte bekend dat ze een Nederlandse FARC-strijdster ging vervolgen wegens rebellie. De Nederlandse stond op een lijst met 45 namen van verdachte leden van de FARC die de Colombiaanse justitie een paar dagen eerder vrijgaf.
Zeker veertig leden van de FARC kwamen om het leven bij een regeringsoffensief vanuit de lucht en over land. De bombardementen en aanvallen vonden plaats in de provincie Meta en het doelwit was het Frente 43, dat geleid werd door de nummer 2 van de FARC, Mono Jojoy.
Het defensietijdschrift Jane’s meldde dat het Colombiaanse leger in een FARC-kamp een onbekend aantal Zweedse wapens had aangetroffen. Het Zweedse bedrijf Saab Bofor Dynamics had de antitankraketten van het model AT4 geproduceerd en geleverd aan het Venezolaanse leger. De Colombiaanse regering beschuldigde de Venezolaanse president Hugo Chávez er al langer van steun te geven aan de FARC.
In een email aan het tijdschrift Cambio schreef Alfonso Cano, leider van de FARC, dat hij met de Colombiaanse regering in gesprek wilde en dat hij voor “een politieke oplossing” was. Het was onduidelijk welke voorwaarden hij stelde.
Colombia en de Verenigde Staten sloten een overeenkomst die Amerikaanse strijdkrachten meer toegang gaf tot zeven militaire bases in het Latijns-Amerikaanse land. Het doel is om drugshandelaren en strijders van de FARC, ELN, en AUC aan te pakken.
Een Deense rechtbank veroordeelde een 65-jarige linkse activist tot een half jaar voorwaardelijke celstraf vanwege het werven van fondsen voor de FARC.
Het Colombiaanse leger doodde twaalf leden van een elite-eenheid van de FARC. De twaalf behoorden tot de lijfwacht van de FARC-leider Alfonso Cano.
Colombiaanse soldaten kunnen een bonus krijgen voor gedode FARC-strijders. Volgens burgers en mensenrechtenorganisaties worden regelmatig onschuldigen gedood en in FARC-uniform gestoken om deze bonus te kunnen incasseren
Het Colombiaanse leger heeft naar eigen zeggen in heel 2010 453 FARC-leden gedood. Er kwamen 30 ELN-strijders om. Het totaal aantal doden is 5,6% lager dan het voorgaande jaar.
Bij een inval van het leger in een rebellenkamp weet FARC-leider Alfonso Cano te ontkomen. De oppositie gebruikt dit om de positie van de Colombiaanse president Santos te ondermijnen.
Verwijzingen
Links
- ‘‘Tanja en haar verhaal’: Interview met Tanja Nijmeijer’, Radio Nederland Wereldomroep, 16/11/2010
- ‘Ingrid Betancourt over haar gijzeling door FARC’, Pauw en Witteman, 12/10/2010
- ‘Teledoc: Dichter bij Tanja’, IKON, 18/05/2010
- ‘Crisis Group Multimedia: The Farc’
- Stephanie Hanson, ‘FARC, ELN: Colombia’s left-Wing guerrillas’, Council on Foreign Relations, 19/08/2009
- Benedetta Berti, ‘Colombia’s FARC and the Basque ETA: Exploring the tactical and economic partnership’, Terrorism Monitor, 7(2), 23/01/2009
- Benedetta Berti, ‘Colombia’s FARC escalate operations to demonstrate their will to continue the armed struggle’, Terrorism Focus, 5(30), 12/08/2008
- ‘Farc ‘co-ordinator’ held in Spain’, BBC News, 26/07/2008
- ‘The Farc files’, The Economist, 22/05/2008
- ‘Vertaling van de dagboeken’, NOS Journaal, 03/09/2007
- ‘War and Drugs in Colombia’, International Crisis Group, 27/01/2005
- Victoria Garcia, ‘In the Spotlight: Revolutionary Armed Forces of Colombia’, Center for Defense Information, 07/05/2002
Literatuur
- Ingrid Betancourt (vertaling: Floor Borsboom), Zelfs aan de stilte komt een eind: Mijn jaren van gevangenschap in de jungle van Colombia, Amsterdam 2010
- Léon Valencia & Liduine Zumpolle, Tanja: Een Nederlandse bij de FARC, Amsterdam 2010
- Robert J. Lemm, De autobiografie van Raúl Reyes: De man die Ingrid Betancourt gijzelde. Soesterberg 2009
- Mario A. Murillo, Colombia and the United States: War, Unrest and Destabilization, New York 2004
- Bert Ruiz, The Colombian Civil War, Jefferson 2001
- Angel M. Rabasa & Peter Chalk, Colombian Labyrinth: The synergy of drugs and insurgency and its implications for regional stability, Santa Monica 2001
- Johnson, M. F., Rodríguez, L. A., & Quijano Hoyos, M. (2024). Governing after FARC: environmental peacebuilding in Caquetá, Colombia. The Journal of Peasant Studies, 1-28.
- Gluecker, A., Correa‐Chica, A., & López‐López, W. (2022). The FARC in Colombia: collective reintegration and social identity transformation. Political Psychology, 43(2), 359-374.
- Gutiérrez, J. A. (2022). Rebel governance as state-building? Discussing the FARC-EP'S governance practices in Southern Colombia. Partecipazione e conflitto, 15(1), 17-36.
