Ejército de Liberacion Nacional (ELN)
| Naam organisatie | Ejercito de Liberacion Nacional (Nationaal Bevrijdingsleger) |
| Aliassen | |
| Land / regio (oorsprong) | Colombia |
| Operationele gebieden | Colombia |
| Toelichting Operationele Gebieden | Vooral in de landelijke en bergachtige gebieden van noord-, noordoost- en zuidwest-Colombia, evenals de grensgebieden met Venezuela. (‘Country Reports on Terrorism 2009’, U.S. Department of State, augustus 2010) |
| Classificatie en ideologie | Revolutionair terrorisme, gebaseerd op het gedachtegoed van de Cubaanse leider Fidel Castro en Che Guevara, en op de bevrijdingstheologie van de Peruaanse katholieke priester Gustavo Gutiérrez Merino. |
| Doelen |
|
| Omvang (in personen) | 1000-5000 |
| Kleur | Rood/zwart. |
| Laatste activiteit | Geen informatie beschikbaar |
| Laatst gewijzigd |
Operationele gebieden
Huidige bekende operationele gebieden
Verschijningsvormen
Logo('s)
Beeldmateriaal
Propaganda
De ELN heeft een eigen website: www.eln-voces.com
Achtergrond
Korte geschiedenis
De ELN werd in 1963 opgericht door een groep studenten onder leiding van Fabio Vásquez Castaño, die terugkeerden naar Colombia van hun opleiding in Cuba. Zij waren geïnspireerd door Fidel Castro en Che Guevara en wilden het Cubaanse voorbeeld volgen door een Marxistische revolutie in Colombia ontketenen. In de loop der jaren groeide de ELN uit tot een bijzondere combinatie van radicale katholieken en linkse intellectuelen die een einde wilden maken aan het grote verschil tussen arm en rijk. Na de dood van Vásquez werd de ELN geleid door een reeks priesters tot de opkomst van de huidige leider, Nicolas Rodriguez Bautista. De ELN en de FARC hebben vergelijkbare programma’s. Zo zeggen beide groepen de armen op het platteland te vertegenwoordigen tegenover de rijke burgers en ondernemingen, en zowel de ELN als de FARC is tegen Amerikaanse invloed in Colombia en tegen de privatisering van natuurlijke hulpbronnen. De twee groepen hebben historisch gezien een dubbelzinnige relatie; in sommige delen van het land werkten ze samen, terwijl ze in andere delen botsten. Eind 2009 maakten de ELN en de FARC via een gezamenlijke verklaring op de website Anncol bekend dat ze gaan samenwerken in hun strijd tegen de regering. De Colombiaanse regering onder leiding van Alvaro Uribe voerde in de periode 2002-2010 een repressief beleid tegenover zowel de linkse als rechtse terroristische groeperingen in Colombia. De harde aanpak van Uribe werd door een groot deel van de Colombianen geapprecieerd en even was er sprake van een referendum dat zijn herverkiezing voor een derde termijn mogelijk moest maken. Dit werd echter door het Colombiaanse Constitutionele Hof verboden. In augustus 2010 werd een nieuwe Colombiaanse president, Juan Manuel Santos (oud-minister van Defensie), geïnaugureerd. Een maand na de inauguratie voerden de ELN en de FARC gezamenlijk een serie aanslagen uit, volgens waarnemers om aan de nieuwe regering te laten zien dat zij nog altijd een dreiging vormen. In 2014 begonnen de Colombiaanse overheid en de ELN met oriënterende gesprekken die zouden uitmonden in vredesbesprekingen. Hoewel de ELN in april 2015 bevestigde klaar te zijn voor werkelijke vredesbesprekingen, zou het volgens de overheid nog niet genoeg concrete initiatieven hebben genomen om hier daadwerkelijk aan te beginnen. Aangezien de besprekingen tussen de overheid en de FARC al vergevorderd zijn, zouden besprekingen met de ELN onafhankelijk van die met de FARC plaatsvinden. De ELN zou alleen met vredesbesprekingen willen beginnen als gevangenisstraffen uitgesloten zouden worden. Na een jaar van informeel voorbereidend overleg heeft Colombia eind maart 2016 aangegeven formele vredesonderhandelingen te gaan houden met de ELN. De ELN is tegenwoordig nog steeds verantwoordelijk voor het ontvoeren van voornamelijk Westerse toeristen in de regio en het plegen van aanslagen.
Literatuur: Shawn Choy, ‘In the Spotlight: The National Liberation Army (ELN)’, Center for Defense Information, 21/06/2002; Stephanie Hanson, ‘FARC, ELN: Colombia’s left-Wing guerrillas’, Council on Foreign Relations, 19/08/2009; Colombia Government in Preliminary Peace Talks with ELN Rebels.” Reuters, 10/06/2014; “Colombia Says Time Running out for Peace Talks with ELN Rebels.” Reuters, 02/02/2016. “Exclusive: Colombia’s ELN Rebels Say Peace Talks Near, Rule out Jail.” Reuters, 24/04/2015; 'Colombia begint vredesoverleg met rebellengroep ELN', NOS, 30/03/2016.
Relevantie voor Nederland
Geen informatie beschikbaar
Relevantie voor het Caribisch koninkrijksdeel (Aruba, Curaçao, St Maarten, St Eustatius, Bonaire en Saba)
Geen informatie beschikbaar
Organisatiestructuur
Omvang organisatie/groepering
1000-5000
Omvang organisatie/groepering - toelichting
Jaarlijkse schattingen door de Amerikaanse overheid laten een constante omvang zien van 2.000 gewapende strijders en een onbekend aantal actieve aanhangers. Andere recente bronnen geven met schattingen tusen de 2.000 en 2.500 personen een vergelijkbare indicatie.
(Jeremy McDermott, '8 reasons why Colombia's post-conflict i still a ways off', InSight Crime, 23/06/2016; Helen Murphy en Eyanir Chinea, 'Colombia to start peace talks with ELN rebels on Oct. 27', Reuters, 10/10/2016; Stanford University, 'National Liberation Army (Colombia)', n.d.; ‘Country Reports on Terrorism 2009’, U.S. Department of State, augustus 2010; [t/m] Country Report on Terrorism 2015, U.S. Department of State, juni 2016)
Leiders
- Nicolas Rodriguez Bautista (1950) is de huidige leider van de ELN. Hij beheert de financiën, heeft contacten met de pers en doet de politieke onderhandelingen met de Colombiaanse regering. Hij wordt verondersteld direct contact te hebben gehad met voormalig Cubaanse leider Fidel Castro.
Nicolas Bautista
Bron: http://www.tkb.org/documents/Members/MEM5344_nicolas.jpg
- Manuel Perez, alias Poliarco. (1943 – 1998). Spaanse priester die in 1968 naar Colombia kwam en in 1969 lid werd van de ELN. Was tot aan zijn dood in 1998 een van de belangrijkste leiders van de ELN.
Manuel Perez
Bron: www.tkb.org
- Herlington Chavier Chamorro (1956), alias Antonio Garcia Lopez. Tweede man van de ELN. Is een hardliner maar onderhandelt over vrede met de Colombiaanse regering
Bevelstructuur
De hoogste hierarchische kring binnen het Nationaal Bevrijdingsleger wordt gevormd door het COCE (Comando Central). Dit orgaan overziet alle ELN activiteiten; elke commandant een ander thema. Onder het COCE opereert het Nationale Directoraat (Dirección Nacional). Het Nationale Directoraat vormt de koppeling tussen het COCE de zogenaamde 'oorlogsfronten'. Dit zijn de naast elkaar opererende strijdgroepen die zich naast hun guerrilla-activiteiten ook bezighouden met sociale hulpprojecten.
Het COCE wordt in ieder geval gevormd door de nummers één (Nicolas Rodriguez Bautista), twee (Ramiro Vargas) en drie (Pablo Beltrán) van de organisatie. Het Oostelijke Front van ELN, wat operationeel is in Arauca, Boyacá and Casanar, staat onder leiding van COCE-bevelhebber Gustavo Aníbal Giraldo, ookwel bekend als 'Pablito'. Giraldo wordt door de Verenigde Staten gezocht voor onder andere wapenhandel en de kidnapping van enkele Amerikaanse journalisten.
Bronnen: National Liberation Army, ELN, Desde Venezuela, Insight Crime
Financiële inkomstenbronnen
- Het grootste deel van de inkomsten van de ELN was afkomstig van ontvoering en afpersing van rijke Colombianen, ambtenaren en medewerkers van multinationals, met name oliemaatschappijen. (‘Foreign Terrorist Organizations’, Congressional Research Service, 06/02/2004)
- Vrijwillige bijdrages van individuen buiten de ELN
- Verschillende 'belastingen'.
(Internationale) relaties
- 16 december 2009. De ELN en FARC maakten in een gezamenlijke verklaring op de website Anncol bekend dat zij voortaan gaan samenwerken in hun strijd tegen de centrum-rechtse Colombiaanse regering van president Alvaro Uribe. (‘Rebellen Colombia werken samen’, NRC Handelsblad, 17/12/2009). Deze samenwerking kwam snel onder druk te staan nadat halverwege 2010 gewapende confrontaties plaatsvonden tussen ELN en FARC over territorium-controle en de verdeling van opbrengsten.
- Cuba biedt de ELN enige medische zorg en politieke raadpleging. Toch heeft Cuba de Colombiaanse regering en de ELN ook aangemoedigd een akkoord te bereiken. (‘Country Reports on Terrorism 2009’, U.S. Department of State, augustus 2010)
Activiteiten
Wapens en werkwijze
- Het ontvoeren en gijzelen van burgers ten behoeve van losgeld.
- Het opzetten van wegversperringen en het kapen van (school-)bussen om gijzelaars te nemen.
- Oliemaatschappijen zijn vaak het doelwit van acties van ELN. De olie-infrastructuur in het noorden van Colombia is regelmatig het doelwit van aanvallen met explosieven en landmijnen.
- Voor ontvoeringen wordt meestal gebruik gemaakt van AK-47’s en andere handvuurwapens.
Bron: Gewapende ELN-strijders
Recente en/of opvallende activiteiten
Op 17 januari 2019 pleegde het Nationaal Bevrijdingsleger een aanslag op een politieschool in de Colombiaanse hoofdstad Bogotá. Een autobom van de guerrillabeweging werd tot ontploffing gebracht op het terrein van de politieschool waarbij 21 doden vielen en 68 mensen gewond raakten.
Aanslagen
Een commandant van de ELN verklaarde in augustus 2017 dat de ELN eerder dat jaar een gijzelaar heeft gedood toen deze probeerde te ontsnappen. De gijzelaar, de Rus Arsen Voskanyan, werd in november 2016 gegijzeld door de beweging. In april zou hij een granaat gepakt hebben in een poging te ontsnappen, waarna hij, volgens de ELN commandant, werd doodgeschoten. Meerdere ELN strijders zouden bij de ontploffing van de handgranaat gewond geraakt zijn.
Aanslagen
Bij een aanval van ELN op veiligheidstroepen zijn twaalf soldaten en agenten gedood. ELN overviel het konvooi, dat stemmen van de regionale verkiezingen vervoerde, in de Guican gemeente in het noordoosten van Colombia. Zes mensen worden nog vermist.
Aanslagen
Volgens de Colombiaanse overheid zit ELN achter twee bomaanslagen in Bogotá. Tien mensen raakten gewond bij de aanslagen. Een van de bommen ging af in het financiële centrum van de stad, een andere ontplofte op een industriegebied. Beide aanslagen waren gericht op gebouwen van Luis Carlos Sarmiento, een Colombiaanse ondernemer en miljardair.
Aanslagen
De ELN laat twee Duitse mannen vrij die zij sinds november gegijzeld hielden. In februari hadden zij de mannen bij de grens van Venezuela gevangen genomen.
Aanslagen
Een ontplofte autobom, geplaatst door leden van de ELN bij een politiebureau in Marinilla (Colombia), koste één persoon het leven en twintig andere mensen raakten gewond.
Aanslagen
Drie aannemers van de China National Petroleum Corporation werden ontvoerd in the Colombiaanse provincie Choco, in de buurt van de grens met Panama. De ELN wordt verantwoordelijk gehouden voor deze ontvoering.
Aanslagen
In een gezamenlijke aanval van de ELN en de FARC op een politiebureau bij de stad San Miguel in de zuidelijke provincie Putumayo kwamen zeker zes politiemensen om het leven. Bij eerdere aanvallen van de ELN en de FARC in september vielen al 55 doden. Volgens waarnemers willen beide terroristische groeperingen met hun daden laten zien dat zij nog altijd een dreiging vormen voor de regering in Bogotá.
Aanslagen
Bij de ontploffing van een autobom in de Colombiaanse stad Popayan raken 17 mensen gewond. De bestuurder van de auto verklaart lid te zijn van de ELN. De bom zou een vergelding zijn voor enkele anti-drugs acties van het leger.
Aanslagen
Contraterroristische maatregelen
Het Colombiaanse leger heeft op 5 juli 2020 een belangrijke commandant van de ELN, genaamd Jhon Fredy Cortés Buritica, gedood. Burtitica, ookwel ‘Dumar’ en ‘Culebrito’ genoemd, staat bekend als de rechterhand van de militaire leider van de ELN, Gustavo Aníbal Giraldo. Buritica zou betrokken zijn geweest bij de planning en uitvoering van een grootschalige aanslag in Bogotà in januari 2019, waarbij 21 mensen om het leven kwamen.
Interventies
Op 5 juli 2020 meldde de Colombiaanse president Iván Duque dat een belangrijke leider van de ELN in Colombia is gedood tijdens een interventie van het leger. Het gaat om Jhon Fredy Cortés Buritica, die binnen de organisatie bekend stond onder de noms de guerres 'Dumar' of 'Culebrito'. Cortés Buritica zou de rechterhand zijn van de militaire leider van de ELN. Ook zou hij het brein zijn achter de aanslag op een politieacademie in Bogota in januari 2019, waarbij 21 mensen omkwamen. Deze aanslag betekende tevens het einde van vredesonderhandelingen tussen de Colombiaanse regering en de ELN. Acht betrokkenen bij het voorbereiden en plegen van deze aanslage op de politieacademie werden eerder deze week gearresteerd. Hen hangt waarschijnlijk veertig tot vijftig jaar gevangenisstraf boven het hoofd.
Interventies
Op 14 mei 2020 is bij een bombardement een hoge commandant van de ELN gedood. Deze commandant, alais Mocho Tierra, wordt verantwoordelijk gehouden voor drugshandel, waarmee de organisatie miljoenen heeft verdiend. De vredesonderhandelingen tussen de Colombiaanse overheid en de ELN zijn vastgelopen en de groep bleef actief in het plegen van aanslagen, het organiseren van ontvoeringen en de drugshandel. In april 2020 kondigde de groep een eenzijdig staakt-het-vuren af maar inmiddels zijn alweer enkele aanslagen gepleegd. Dit bombardement, waarbij ook enkele andere ELN-strijders om het leven kwamen, vond plaats in de provincie Bolivar en was een gezamenlijke actie van het Colombiaanse leger en de politie.
Interventies
Bij een explosie in de Colombiaanse deelstaat Santander kwamen ten minste vijftien leden van de ELN om het leven.
Interventies
Vredesbesprekingen tussen de Colombiaanse regering en de ELN op Cuba. Begin 2008 liepen gesprekken tussen beide partijen vast. Sindsdien zijn er sporadisch inspanningen gedaan om de onderhandelingen weer te doen herleven.
Overig nieuws interventies
Colombia en de Verenigde Staten sloten een overeenkomst, waarbij Amerikaanse strijdkrachten meer toegang zouden krijgen tot zeven militaire bases in Colombia. Het doel is om drugshandelaren en strijders van de FARC, ELN, en AUC aan te pakken.
Overig nieuws interventies
Het Colombiaans leger heeft naar eigen zeggen in heel 2010 30 ELN-strijders gedood. Er kwamen 453 FARC-leden om. Het totaal aantal doden is 5,6% lager dan het voorgaande jaar.
Overig nieuws interventies
Verwijzingen
Links
- Margaret Sekaggya, ‘Report of the Special Rapporteur on the situation of human rights defenders, Mission to Colombia’, United Nations Human Rights Council, 04/03/2010
- Stephanie Hanson, ‘FARC, ELN: Colombia’s left-Wing guerrillas’, Council on Foreign Relations, 19/08/2009
- ‘War and Drugs in Colombia’, International Crisis Group, 27/01/2005
- Shawn Choy, ‘In the Spotlight: The National Liberation Army (ELN)’, Center for Defense Information, 21/06/2002
- ‘Colombia’s rebel kidnappers’, BBC News, 07/01/2002
- De website van de ELN: www.eln-voces.com
Literatuur
- Angel M. Rabasa (ed.), Beyond al-Qaeda. Part 2: The outer rings of the terrorist universe, Santa Monica 2006
- Nazih Richani, ‘Colombia at the crossroads: The future of the peace accords’, NACLA Report on the Americas, 35(4), 2002, pp. 17-20
