Autodefensas Unidas de Colombia (AUC) (historische organisatie)
| Naam organisatie | Autodefensas Unidas de Colombia (Verenigde Zelfverdedigingstroepen van Colombia) |
| Aliassen | |
| Land / regio (oorsprong) | Colombia |
| Operationele gebieden | Colombia, |
| Toelichting Operationele Gebieden | [Dit betreft een historische organisatie, die tegenwoordig niet meer actief is]. |
| Classificatie en ideologie | Rechtse paramilitaire beweging. |
| Doelen |
|
| Omvang (in personen) | Onduidelijk |
| Laatste activiteit | Geen informatie beschikbaar |
| Laatst gewijzigd |
Operationele gebieden
Huidige bekende operationele gebieden
Colombia,
Verschijningsvormen
Logo('s)
Beeldmateriaal
Geen beeldmateriaal beschikbaar.
Propaganda
Geen informatie beschikbaar
Achtergrond
Korte geschiedenis
De Autodefensas Unidas de Colombia werd in 1997 opgericht door de broers Carlos en Fidel Castaño Gil. Het betrof een overkoepelende organisatie bestaande uit rechtse paramilitaire groepen die al sinds de jaren tachtig actief zijn in Colombia. Het doel was om de economische belangen van rijke landeigenaren te beschermen, en een vuist te maken tegen de linkse rebellengroepen FARC en ELN. De AUC vormde naast de staat en de linkse terroristische organisaties de derde partij in het Colombiaanse conflict. Verondersteld wordt dat Fidel vlak na de oprichting is overleden; Carlos trad in 2001 af als hoofd van de militaire operaties om meer tijd te besteden aan de politieke activiteiten van de AUC. In 2002 werd een wapenstilstand tussen de AUC en de Colombiaanse regering ondertekend. Het jaar daarna begon de AUC met het ontwapenen van haar strijders. In 2004 begonnen de officiële vredesonderhandelingen tussen beide partijen. In datzelfde jaar werd Carlos Castaño vermoord, waarschijnlijk door zijn broer Vicente, die vanaf toen de leiding van de groep op zich nam. In de periode 2003-2006 legden meer dan 31.000 paramilitaire leden en ondersteunend personeel hun wapens neer.
Dit grote demobilisatieproces leidde ertoe dat de militaire structuur van de AUC in 2007 volledig was ontmanteld. Bovendien waren alle paramilitaire leiders teruggetreden. De meerderheid van hen werd in maximaal beveiligde inrichtingen geplaatst. Colombia wordt nu geconfronteerd met criminele bendes, bestaande uit een aantal gedemobiliseerde paramilitaire groepen en een kleine groep die weigerde zich te ontwapenen. Het doel van deze bendes is niet langer het bestrijden van linkse rebellengroepen, maar zij zijn vooral gericht op de drugshandel. Deze nieuwe criminele groepen zijn niet een heropgebouwde AUC, maar zij rekruteren wel onder voormalige AUC-leden.
Literatuur: Victoria Garcia, ‘In the Spotlight: United Self-Defense Forces of Colombia (AUC)’, Center for Defense Information, 23/09/2002; ‘Country Reports on Terrorism 2008’, U.S. Department of State, april 2009.
Relevantie voor Nederland
Het Nederlandse televisieprogramma Netwerk besteedde op 29 juni en 1 juli 2010 aandacht aan de herkomst van geïmporteerde steenkool. Twee Colombiaanse mijnen zouden paramilitairen van AUC ingezet hebben voor de beveiliging. Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie heeft in een reactie op Kamervragen laten weten dat dit vooralsnog niet bewezen is. Het proces tegen een van de eigenaren van de mijnen begint in augustus 2012.
Literatuur: ‘Brandbaar spul uit Colombia’, Vrij Nederland, 15/03/2011.
Relevantie voor het Caribisch koninkrijksdeel (Aruba, Curaçao, St Maarten, St Eustatius, Bonaire en Saba)
Geen informatie beschikbaar
Organisatiestructuur
Omvang organisatie/groepering
Onduidelijk
Omvang organisatie/groepering - toelichting
Met uitzondering van een aantal gevechtseenheden die weigerden deel te nemen aan het demobilisatieproces, bestaat de organisatiestructuur van de AUC niet meer.
Literatuur: ‘Country Reports on Terrorism 2008’, U.S. Department of State, april 2009.
Leiders
- Carlos Castaño Gil (1965 - 2004). Tussen 1997 en 2001 leider van de AUC. In juni 2001 werd zijn militaire leiderschap tijdelijk vervangen door een leidinggevend samenwerkingsverband tussen negen leden. Carlos zelf ging zich wijden aan ‘politieke taken’. Hij probeerde de AUC een respectabel politiek gezicht te geven, zodat zij partij zou kunnen worden bij vredesonderhandelingen die een einde zouden moeten maken aan de Colombiaanse burgeroorlog. In juli 2002 legde hij zijn functie neer omdat er teveel verdeeldheid zou zijn onder de afdelingen van de AUC. Enkele strijdgroepen zouden hun toevlucht hebben gezocht tot anarchie en drugshandel. In september 2002 vroegen de VS om Carlos Castaño’s uitlevering. Carlos reageerde door te zeggen dat hij zich over wilde geven aan de Amerikaanse justitie. Hij hoopte zich in de VS vrij te pleiten van drugshandel, waar de Amerikanen hem van beschuldigden. De uitlevering vond echter nooit plaats. In 2004 werd Carlos vermoord, waarschijnlijk in opdracht van zijn broer. De persoonlijke lijfwacht van zijn broer, Jesús Ignacio Roldán, gaf zich in 2006 over aan de Colombiaanse justitie en bekende dat hij met een groep van twintig paramilitairen Carlos had vermoord. Volgens Roldán zou Carlos vermoord zijn omdat hij met de Verenigde Staten onderhandelde over strafvermindering in ruil voor informatie over andere smokkelaars.
Literatuur: ‘VS azen op leider milities Colombia’, De Volkskrant, 25/09/2002; ‘Carlos is terecht, althans wat er van hem over is’, De Volkskrant, 05/09/2006)
Vanaf 2004 was José Vicente Castaño Gil (alias 'El Profe') de onbetwiste leider van de AUC. Er zijn opsporingbevelen uitgevaardigd door Colombia en de VS. Verondersteld wordt dat hij niet meer in leven is. (‘Narcotics Rewards Program: Vicente Castano-Gil’, US Department of State.
Bevelstructuur
De AUC is een horizontale organisatie van verschillende autonome paramilitaire groepen.
Financiële inkomstenbronnen
- De AUC biedt tegen betaling bescherming aan boeren zodat zij niet ontvoerd worden door guerrilla’s van de FARC en ELN.
- Zeventig procent van de gewapende acties van de AUC worden gefinancierd door drugsgerelateerde inkomsten. (‘Country Reports on Terrorism 2008’, U.S. Department of State, april 2009)
(Internationale) relaties
- Colombiaanse en Amerikaanse mensenrechtenorganisaties, de Verenigde Naties en het Amerikaanse State Department hebben meerdere keren een samenwerking geconstateerd tussen onderdelen van het Colombiaanse leger en de AUC. (Victoria Garcia, ‘In the Spotlight: United Self-Defense Forces of Colombia (AUC)’, Center for Defense Information, 23/09/2002)
- De mogelijkheid bestaat dat internationale ondernemingen met vestigingen in Colombia ‘noodgedwongen’ beschermgeld betalen aan de AUC. Zo heeft Chiquita in april 2007 toegegeven de AUC betaald te hebben in ruil voor de bescherming van Chiquita’s bananenplantages. (‘“Para-politics” Goes Bananas’, The Nation, 04/04/2007)
Activiteiten
Wapens en werkwijze
- Het gewapend bestrijden van linkse terroristische Colombiaanse guerrillagroepen zoals de Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) en Ejército de Liberación Nacional (ELN).
- Grootschalige moordpartijen en martelingen van mensen die verdacht worden de FARC en ELN te steunen. (‘Foreign Terrorist Organizations’, Congressional Research Service, 06/02/2004)
- Paramilitaire activiteiten zoals bescherming van industriëlen en boeren in Colombia. De AUC heeft de beschikking over zwaar wapentuig zoals helikopters, vliegtuigen en patrouilleboten.
- In het verleden hebben AUC-leiders met diverse Colombiaanse politici in het geheim afspraken gemaakt over de ‘heroprichting van Colombia’. (Colombia's 'parapolitics' scandal casts shadow over president’ The Guardian, 23/04/2008)
Recente en/of opvallende activiteiten
De AUC vermoordden meer dan honderd burgers bij een reeks moordpartijen in vijf noordelijke provincies van Colombia. Volgens AUC-leider Carlos Castaño zou het gaan om een wraakactie. De FARC had het kerstbestand namelijk geschonden door een aanval te ondernemen op het hoofdkwartier van de AUC. Hierbij zouden dertig doden zijn gevallen. (‘Doodseskaders vermoorden ruim honderd Colombianen
Leden van de AUC vermoordden 25 boeren in het dorp Ovejas in het noorden van Colombia.
Bij de strijd tussen de AUC en FARC om controle over cocaïneplantages in de noordelijke bergen van Colombia kwamen 44 mensen om het leven.
Contraterroristische maatregelen
In de periode 2003-2006 demobiliseerden meer dan 31.000 paramilitaire leden en ondersteunend personeel van de AUC.
Plaatsing van AUC op de EU-bevriezingslijst en de VN-sanctielijst (behorende bij VN resolutie 1267).
De Colombiaanse geheime dienst verijdelde een complot van de AUC om president Andres Pastrana begin augustus te vermoorden tijdens een bezoek aan de stad Armenia.
In een open brief aan autoriteiten (onder wie de vredesgezant van VN-secretaris-generaal Kofi Annan) kondigde de AUC een staakt-het-vuren aan. In de brief suggereren zij dat zij de wapens neerleggen omdat ze overtuigd zijn van de inzet van de regering van president Uribe in de strijd tegen de linkse rebellengroepen FARC en ELN.
Na zes maanden van oriënterende gesprekken tussen de Colombiaanse regering en de leiding van de AUC, beloofde de AUC om aan het einde van 2003 een begin te maken met de ontwapening van haar strijders. De ontwapening zou in 2005 voltooid moeten zijn.
Ruim achthonderd leden van de AUC legden hun wapens neer. Zij behoorden tot een eenheid die actief was in de arme wijken van Medellin, Colombia’s derde stad. Niet eerder gaven zoveel strijders zich over.
Vredesonderhandelingen tussen de Colombiaanse regering en de AUC gingen van start.
Twee leiders van de AUC, werden formeel aangeklaagd door een federale rechtbank in de Verenigde Staten.
Bananenproducent Chiquita maakte bekend dat het een schikking heeft getroffen met de Amerikaanse justitie. De fruitfirma zou tussen 1997 en 2004 1,2 miljoen euro hebben betaald aan paramilitairen van de AUC, in ruil voor bescherming van haar personeel en plantages. Chiquita accepteerde een boete van 18 miljoen euro wegens het schenden van de antiterrorismewetten van de Verenigde Staten.
Colombia leverde AUC-leider Carlos ‘Macaco’ Jiménez uit aan de Verenigde Staten. Zes dagen later, op 13 mei 2008, werden nog veertien andere hoge leiders van de AUC uitgeleverd aan de VS. De uitlevering betekende het einde van de vredesdeal die de regering van President Uribe in 2005 sloot met de AUC. Toen werd vastgelegd dat AUC-leiders die zich overgaven, hun misdaden opbiechtten en hun soldaten ontwapenden, niet uitgeleverd zouden worden en hoogstens acht jaar cel zouden krijgen. De uitlevering vond plaats omdat de AUC-leiders vanuit de gevangenis crimineel actief bleven.
Twee ex-commandanten van de AUC, Ramiro Vanoy Murrilo en Francisco Javier Zuluaga Lindo, werden in Florida tot decennialange celstraffen veroordeeld wegens het smokkelen van cocaine naar de VS. De twee maakten deel uit van de groep van veertien AUC-leiders die in mei 2008 door Bogotá werden uitgeleverd.
Colombia leverde één van de leiders van de AUC, Ever Vezola, uit aan de Verenigde Staten. Vezola werd in de VS beschuldigd van handel in drugs.
Mario Uribe, oud-voorzitter van de Colombiaanse senaat en neef van de oud-president Álvaro Uribe, is veroordeeld tot 7,5 jaar cel wegens banden met de AUC.
Verwijzingen
Links
- ‘AUC militia resumes disarmament’, BBC News, 17/11/2005
- Kim Cragin & Bruce Hoffman, ‘Arms trafficking and Colombia’, RAND National Defense and Research Institute, 2003
- Victoria Garcia, ‘In The Spotlight: United Self-defence forces of Colombia (AUC)’, Center for Defense Information, 23/09/2002
Literatuur
Nazih Richani, ‘Colombia at the crossroads: The future of the peace accords’, NACLA Report on the Americas, 35(4), 2002, pp. 17-20
