Ansar Dine

Naam organisatie Ansar Dine (vrij vertaald: ‘verdedigers van het geloof’)
Aliassen Ansar al-Din
Land / regio (oorsprong) Mali
Operationele gebieden Mali,
Toelichting Operationele Gebieden

De oorsprong van Ansar Dine ligt in het noordoosten van Mali, in de Kidal regio.

Classificatie en ideologie

Jihadistisch terrorisme

Doelen

Ansar Dine had als doel het invoeren van de sharia in Mali, alsmede het herstellen van de autoriteit en leiderschap van de Ulema (islamitische geleerden).

Omvang (in personen) 100-1000
Laatste activiteit Geen informatie beschikbaar
Laatst gewijzigd

Operationele gebieden

Huidige bekende operationele gebieden

Mali,

Achtergrond

Korte geschiedenis

Ansar Dine, ‘verdedigers van het geloof’, werd opgericht door een ervaren militant in november 2011. Tijdens de Malinese burgeroorlog in 2012 nam Ansar Dine actief deel toen het samen met de Nationale Beweging voor de Bevrijding van Azawad (MNLA) een overeenkomst sloot om de ‘Council of the Islamic State of Azawad’ op te richten. Dit huwelijk hield echter niet lang stand, voornamelijk vanwege de ideologische verschillen tussen Ansar Dine (puriteinse interpretatie van de islam) en MLNA (meer gematigde en tolerante opvatting van de islam). De ideologische verschillen verder ook vergroot door de (militaire) samenwerking tussen Ansar Dine en de terroristische organisaties al-Qa’ida in de Islamitische Maghreb (AQIM) en de Beweging voor Eenheid en Jihad in West-Afrika (MUJAO). In april 2012 zetten Ansar Dine, AQIM en MUJAO een punt achter het verbond met MLNA en niet lang daarna braken er gevechten uit tussen MLNA en de islamitische groeperingen. Mede dankzij de militaire ondersteuning van AQIM, slaagde Ansar Dine erin om MLNA te verdrijven uit Kidal, Gao en Timboektoe.

Ansar Dine legde de politieke doelstelling van MLNA, onafhankelijkheid voor de Azawad regio, naast zich neer. In plaats daarvan legde Ansar Dine diens salafistische interpretatie van de islam op door de sharia in te voeren in het noorden van Mali. Zo vernietigde Ansar Dine cultureel erfgoed (waaronder middeleeuwse mausolea van soefi-wijzen en een deel van de Sidi Yahya-moskee). Verder verbande Ansar Dine muziek en roken, terwijl bars en hotels die alcohol schonken werden overvallen. Publieke scholen werden omgevormd naar Koranscholen, christelijke kerken, bijbelscholen werden vernietigd en christenen werden verdreven uit de regio. Verder werd interactie tussen mannen en vrouwen verboden, en ondervond de lokale moslimbevolking geselingen, amputaties en stenigingen.

In 2013 keerde het tij voor Ansar Dine. Terwijl ex-kolonisator Frankrijk en regionaal samenwerkingsverband ECOWAS in de Verenigde Naties vergaderden over manieren om via interventie het conflict in Mali op te lossen, veroverde Ansar Dine, samen met AQIM en de Beweging voor Eenheid en Jihad in West-Afrika (MUJAO), de stad Konna. Frankrijk, dat vreesde dat meer gebied in handen zou vallen van deze terroristische organisaties, lanceerde operatie ‘Serval’ in januari 2013. De militaire operatie begon met de inzet van gevechtsvliegtuigen om islamitische stellingen te bombarderen, alvorens het ook Franse grondtroepen inzette om de islamisten uit Konna, Gao, Kidal en Timboektoe te verdrijven.

Ondanks de Franse interventie en contraterrorisme operaties bleef Ansar Dine actief door troepen van de Verenigde Naties en Frankrijk aan te vallen. Hoewel Ansar Dine zich in 2014 grotendeels op de achtergrond plaatste, mede om hun organisatie te herbouwen, ging het verder met plegen van aanslagen in 2015. In 2016 nam Ansar Dine de verantwoordelijkheid voor 84 van 250 aanslagen die werden gepleegd door terroristische organisaties in West-Afrika. In maart 2017 ging Ansar Dine samen met andere aan al-Qa’ida verbonden islamitische terreurorganisaties – het Bevrijdingsfront van Macina, al-Mourabitoun en deel van AQIM – op in Jamaat Nusrat al-Islam wal Muslimeen (JNIM). 

Bronnen: Bos, M. & J. Melissen (2019) Rebel diplomacy and digital communication: public diplomacy in the Sahel. International Affairs 95[6] pp. 1331–1348; Chauzal, G. & T. van Damme (2015) ‘The roots of Mali’s conflict: Moving beyond the 2012 crisis. Clingendael Conflict Research Unit (CRU) report March 2015; Solomon, H. (2015) Terrorism and Counter-Terrorism in Africa: Fighting Insurgency from Al Shabaab, Ansar Dine and Boko Haram. Basingstoke: Palgrave Macmillan; Centre for International Security and Cooperation (2018) Mapping Militants: Ansar Dine via https://cisac.fsi.stanford.edu/mappingmilitants/profiles/ansar-dine#text_block_18913. 

Relevantie voor Nederland

In november 2011 werd een Nederlander door Ansar Dine ontvoerd tijdens een verblijf in Timboektoe. Op 6 april 2015 werd hij bevrijd door Franse troepen.

Relevantie voor het Caribisch koninkrijksdeel (Aruba, Curaçao, St Maarten, St Eustatius, Bonaire en Saba)

Geen informatie beschikbaar

Organisatiestructuur

Omvang organisatie/groepering

100-1000

Omvang organisatie/groepering - toelichting

Voor de fusie met JNIM in 2017 had Ansar Dine circa 800-1000 leden.

Leiders

  • De originele oprichter en eerste leider van de groepering richtte Ansar Dine op in 2011. Toen Ansar Dine opging in JNIM zweerde hij trouw aan Al Qa’ida leider Zawahiri.
  • Omar Hould Hamaha (2012) was de woordvoerder van Ansar Dine en later ook MUJAO alvorens hij werd gedood in maart 2014 door een Frans bombardement.
  • Een politiek leider van Ansar Dine is in 2013 gesplit met de groep nadat hij in 2013 een splintergroepering vormde in Mali

Bevelstructuur

Geen informatie beschikbaar

Financiële inkomstenbronnen

De financiering van Ansar Dine kwam voornamelijk voort uit losgeld dat wordt betaald voor kidnappings, drugshandel en financiële steun van AQIM.

Bronnen: ‘Al Qaeda in the Islamic Maghreb (AQIM) and Related Groups’, Congressional Research Service, 20/03/2017; Sergei Boeke, ‘Transitioning from military interventions to long-term counter-terrorism policy: The Case of Mali (2013-2016)’, 2016.

(Internationale) relaties

De belangrijkste bondgenoten van Ansar Dine waren Al-Qa'ida in de Islamitische Maghreb (AQIM) en het Movement for Oneness and Jihad in West Africa (MUJAO). Deze allianties waren cruciaal voor hun gezamenlijke operaties en controle over gebieden in Noord-Mali, vooral tijdens de opstand die in 2012 begon. Daarnaast werkte Ansar Dine samen met lokale milities en maakte gebruik van de instabiliteit in de regio om hun invloed uit te breiden​.

Activiteiten

Wapens en werkwijze

Ansar Dine pleegde (zelfmoord)aanslagen met voertuigen, raketten, mortieren, granaten en geweren om hun tegenstanders, waaronder Franse en Malinese militairen, Malinese politie en VN-troepen te doden. Daarnaast hield Ansar Dine zich bezig met kidnapping en het smokkelen van drugs.

Bronnen: ‘Ansar Dine’, Center for International Security and Cooperation, 07/2018.

Recente en/of opvallende activiteiten

Geen activiteiten gevonden

Contraterroristische maatregelen

juni 2023
De VN-vredesmissie in Mali (MINUSMA) wordt na 10 jaar tot een einde gebracht. De reden hiervoor is dat de Malinese regering heeft besloten om de diensten van het Russische huurlingenleger Wagner in te schakelen. Deze stap wordt genomen te midden van toenemende onrust in het land, waaronder terroristische aanvallen en etnisch geweld. De beslissing om Wagner in te zetten wordt gezien als een poging om de veiligheidssituatie te verbeteren en de stabiliteit te herstellen. Er wordt uit verschillende hoeken echter ook bezorgdheid geuit over de mogelijke gevolgen, gezien de controversiële reputatie van Wagner. De ontwikkelingen in Mali worden nauwlettend gevolgd, aangezien de overgang van de VN-vredesmissie naar Wagner nieuwe dynamieken in het conflict kan introduceren.
  • NOS
    30 juni 2023 | NOS
  • Reuters
    30 2023 | Reuters
Geen activiteiten gevonden

Verwijzingen

Links

Geen informatie beschikbaar

Literatuur

  • Solomon, H. (2015). Terrorism and Counter-Terrorism in Africa: Fighting Insurgency from Al Shabaab, Ansar Dine and Boko Haram. New York: Palgrace Macmillan.
  • Al Qaeda in the Islamic Maghreb: Terrorism, insurgency or organized crime? Small Wars & Insurgencies, 27(5), 914-936.
  • Hansen, S.J. (2019). Horn, Sahel and Rift: Fault-lines of the African Jihad. London: Hurst & Company.
  • Dowd, C. & Raleigh, C. (2013). The myth of global Islamic terrorism and local conflict in Mali and the Sahel. African Affairs, 112(448), 498-509.
  • Diallo, O.A. (2017). Ethnic Clashes, Jihad, and Insecurity in Central Mali. Peace Review: A Journal of Social Justice, 29, 299-306.
  • Lecocq, B., Mann, G., Whitehouse, B., Badi, D., Pelckmans, L., Belalimat, N., Hall, B. & Lacher, W. (2013). One hippopotamus and eight blind analysts: a multivocal analysis of the 2012 political crisis in the divided Republic of Mali. Review of African Political Economy, 40(137), 343-357.

Wat vindt u van de kennisbank?
Doe mee met ons gebruikersonderzoek en help ons mee de kennisbank verder te verbeteren.

Ja, ik doe mee