Al Qa’ida op het Arabisch Schiereiland (AQAS)
| Naam organisatie | Al Qa’ida op het Arabisch Schiereiland |
| Aliassen | Al-Qaeda on the Arabic Peninsula (AQAP) |
| Land / regio (oorsprong) | Yemen |
| Operationele gebieden | Yemen, Saudi Arabia |
| Toelichting Operationele Gebieden | De meeste activiteiten van AQAS vinden plaats op het Arabisch Schiereiland (voornamelijk Jemen en in mindere mate Saoedi-Arabië). De laatste jaren heeft de strijd in Jemen ook een aantrekkingskracht op buitenlandse jihadisen, ook uit het Westen. Naast de regionale strijd heeft AQAS ook de ambitie om aanslagen in het Westen te plegen, vooral in de VS. Verder moedigt AQAS jihadisten in het Westen aan om aanslagen in eigen land te plegen. |
| Classificatie en ideologie | AQAS is, net als moederorganisatie Al-Qa’ida, aanhanger van het gedachtegoed van Sayyid Qutb en het salafisme. Meer specifiek wil AQAS het Arabisch schiereiland ontdoen van alle Westerse invloeden. |
| Doelen | Het beëindigen van de westerse invloed in de islamitische wereld, in het bijzonder het Arabisch schiereiland, en de oprichting van een islamitisch kalifaat onder de sharia. |
| Omvang (in personen) | 1000-5000 |
| Kleur | Zwart en wit |
| Laatste activiteit | Geen informatie beschikbaar |
| Laatst gewijzigd |
Operationele gebieden
Huidige bekende operationele gebieden
Verschijningsvormen
Logo('s)
Beeldmateriaal
Geen beeldmateriaal beschikbaar.
Propaganda
AQAS heeft een eigen mediatak, genaamd El Malahem Media Productions. Deze mediatak produceert internetmagazines zoals het Arabischtalige Sada Al-Malahim (‘echo van de epische strijd’) en het Engelstalige Inspire. De magazines bevatten tips voor heilige oorlogvoering ('jihad'). Bij verschillende personen die in verband worden gebracht met terrorisme zijn in het verleden exemplaren van Inspire aangetroffen.
(Center for International Security and Cooperation. (2020). 'Al Qaeda in the Arabian Peninsula'.; Winkler, C., El-Damanhoury, K., Dicker, A., Luu, Y., Kaczkowski, W., & El-Karhili, N. (2020). Considering the military-media nexus from the perspective of competing groups: The case of ISIS and al-Qaeda in the Arabian Peninsula. Dynamics of Asymmetric Conflict, 13(1), p. 3-23; Medina Gutiérrez, F. (2020). Al-Qaeda in the Arabian Peninsula (AQAP): genesis and influence on the war in Yemen. Foro Internacional, 60(4), p. 1371-1413).
Achtergrond
Korte geschiedenis
Geen informatie beschikbaar
Relevantie voor Nederland
Geen informatie beschikbaar
Relevantie voor het Caribisch koninkrijksdeel (Aruba, Curaçao, St Maarten, St Eustatius, Bonaire en Saba)
Geen informatie beschikbaar
Organisatiestructuur
Omvang organisatie/groepering
1000-5000
Omvang organisatie/groepering - toelichting
Er zijn geen betrouwbare cijfers over de omvang van AQAS. De meeste analisten vermoeden dat de groep momenteel uit enkele duizenden leden bestaat.
Leiders
Geen informatie beschikbaar
Bevelstructuur
Geen informatie beschikbaar
Financiële inkomstenbronnen
Geen informatie beschikbaar
(Internationale) relaties
Geen informatie beschikbaar
Activiteiten
Wapens en werkwijze
AQAP gebruikt zowel conventionele als onconventionele methoden om vijanden aan te vallen en leden te rekruteren. De groep maakt gebruik van geïmproviseerde explosieven (IED's), ontvoeringen, schietaanvallen, en bomaanslagen. De groep heeft ook dissidenten ervan weerhouden in opstand te komen tegen AQAS door lokale functionarissen die tegen hen waren te vermoorden. Buiten het Arabisch Schiereiland heeft AQAS een poging tot een zelfmoordaanslag in een lijnvlucht van Amsterdam naar Detroit (VS) opgeëist. Ook heeft AQAS aangegeven verantwoordelijk te zijn voor de verzending van explosieven die verstopt waren in luchtvrachtpakketjes die werden gevonden in vrachtvliegtuigen in Dubai en het Verenigd Koninkrijk in oktober 2010. Verder heeft AQAS in augustus 2009 een poging gedaan om de Saoedische prins Mohammed bin Nayef, verantwoordelijk voor de acties tegen AQAS, te vermoorden.
In het magazine Inspire roept AQAS extremisten die in het westen leven op 'kleine operaties' op te zetten zoals het in brand steken van geparkeerde auto's en het veroorzaken van verkeersongelukken. Als dit op een grote schaal zou gebeuren zouden westerse burgers de terreur op termijn zat worden en eisen dat overheden de 'tirannie tegen moslims' stopt.
In Jemen zelf heeft AQAS relatief veel bewegingsvrijheid. De groepering profiteert van de extreem complexe machtsverhoudingen in het land. Het centrale gezag wordt o.a. bedreigd door de zuidelijke beweging en de Houthi problematiek in het noorden. Vooral na de volksopstand in Jemen begin 2011 zijn AQAS en de aan haar gelieerde Ansar al-Sharia erin geslaagd grote delen van het grondgebied in het zuiden van Jemen de facto onder hun bestuur te krijgen. In de praktijk is wel gebleken dat beide groepen voor hun machtspositie afhankelijk zijn van lokale actoren om over voldoende mankracht, wapens en financiën te beschikken. Met een militair tegenoffensief is het Jemenitische leger er in de eerste helft van 2012 in geslaagd de invloedssfeer van AQAS en Ansar al-Sharia terug te dringen.
Recente en/of opvallende activiteiten
Op 7 februari bracht Amerikaanse president Donald Trump naar buiten dat zijn troepen Qassim al-Raimi hebben gedood. Al-Raimi was de leider van de Al Qa'ida afdeling die zich richt op het Arabische schiereiland (AQAS) en kwam in 2009 op deze positie terecht nadat de vorige leider, al-Wuhayshi, door een drone was gedood. Al-Raimi zou in Jemen zijn gedood. Het is onduidelijk op welke manier de Amerikanen al-Raimi hebben uitgeschakeld. Sommige getuigen claimen dat er een droneaanval plaats had gevonden. Dit werd niet bevestigd door president Trump.
Aanslagen
In drie berichten op Twitter op 19 april eiste al-Qa’ida op het Arabische Schiereiland aanvallen op Houthi’s in Jemen op. Bij een zelfmoordbomaanslag in het Abyan gouvernement in het zuiden van Jemen, zijn ongeveer zestig Houthi’s omgekomen. Bij de twee andere aanslagen in Lahij en de stad Dhi Na’im in de provincie Al Bayda’, vlak boven Abyan, zijn acht Houthi’s omgekomen.
Aanslagen
19 gedetineerde terroristen zijn uit de gevangenis in Sanaa ontsnapt nadat deze is aangevallen door AQAS. Met een bomauto is het gebouw geramd waarna bewarkers zijn geschoten. in totaal ontsnapten er 29 gevangenen. De aanval past in een bredere strategie van AQAS waarbij de organisatie actief gevangen sympathisanten uit gevangenissen probeert te bevrijden.
Aanslagen
AQAS heeft zich terruggetrokken uit gebieden in Zuid-Jemen. Voordat zij zijn vertrokken hebben zij landmijnen geplaatst in het gebied. Hierdoor kwamen al 73 burgers om het leven.
Aanslagen
Aanslag op de Amerikaanse ambassade in Sana’a (Jemen), waarbij achttien mensen om het leven komen. De aanslag werd opgeëist door AQJ, de voorganger van AQAS.
Aanslagen
De Jemenitische kuststad Zinjibar viel korte tijd in handen van ongeveer tweehonderd AQAS-strijders. De oppositie beweert dat de president met opzet de stad heeft laten overnemen, om zijn eigen positie veilig te stellen.
Er zijn aanhoudende berichten dat AQAS profiteert van de onrust in Jemen. AQAS en andere jihadisen slagen er ook in controle te krijgen over delen van het grondgebied in het zuiden. Of de jihadisten erin slagen hun successen te consolideren, zal afhangen van het militaire offensief van het Jemenitische leger (in samenwerking met lokale stammen).
Aanslagen
Contraterroristische maatregelen
Verwijzingen
Links
Geen informatie beschikbaar
Literatuur
- Center for International Security and Cooperation. (2020). 'Al Qaeda in the Arabian Peninsula'.
- Winkler, C., El-Damanhoury, K., Dicker, A., Luu, Y., Kaczkowski, W., & El-Karhili, N. (2020). Considering the military-media nexus from the perspective of competing groups: The case of ISIS and al-Qaeda in the Arabian Peninsula. Dynamics of Asymmetric Conflict, 13(1), p. 3-23.
- Medina Gutiérrez, F. (2020). Al-Qaeda in the Arabian Peninsula (AQAP): genesis and influence on the war in Yemen. Foro Internacional, 60(4), p. 1371-1413.
- Kendall, E. (2016). How can al-Qaeda in the Arabian Peninsula be defeated?. The Washington Post Monkey Cage Blog.
- Knoll, D., Thurston, A., & Faber, P. G. (2017). Al Qaeda in the Arabian Peninsula (AQAP): An Al Qaeda Affiliate Case Study. Center for Naval Analyses Arlington United States.
- Titus, M., & Gray, D. H. (2015). Suppressing the Growth of al Qaeda in the Arabian Peninsula: An Examination of the Resurgence of AQAP in Yemen and Policies the United States Can Employ to Mitigate the Threat. Global Security Studies, 6(3).
- Skladanová, N. (2019). Violent Non-State Actors: The Case of Al-Qaeda in the Arabian Peninsula.
- Hosseinzadeh, S. M. A., & Qaffarizadeh, M. (2017). The War between Yemen and Al-Qaeda in Arabian Peninsula (2016-2015). Political Science, 20(77), p. 129-149.
- Lee Ludvigsen, J. A. (2018). The portrayal of drones in terrorist propaganda: a discourse analysis of Al Qaeda in the Arabian Peninsula’s Inspire. Dynamics of Asymmetric Conflict, 11(1), p. 26-49.
