Al Qa’ida in the Islamic Maghreb (AQIM)
Naam organisatie | Al Qa’ida in the Islamic Maghreb (Al Qa’ida in de Islamitische Maghreb) |
Aliassen | Al Qaeda in the Lands of the Islamic Maghreb |
Land / regio (oorsprong) | Algerije |
Operationele gebieden | Mali, Tunesië, Marokko, Niger, Algerije, Mauritanië, Spanje, Frankrijk, Libië, Burkina Faso, |
Toelichting Operationele Gebieden | AQIM is actief in Noord-Afrika, met name Algerije, maar ook landen als Tunesië, Marokko, Mali, Mauritanië, Niger, Libië. AQIM wordt beschouwd als dreiging voor Spanje en Frankrijk. Spanje wordt vaak op in internet propaganda van AQIM bedreigd, onder andere vanwege de Spaanse ‘bezetting’ van de Noord-Afrikaanse enclaves Ceuta en Melilla. Frankrijk is in de regio betrokken via militaire interventies zoals Operation Serval (2013 - 2014) en haar opvolger, Operation Barkhane (2014 - 2021). Tot op heden heeft AQIM nog geen aanslagen op Frans of Spaans grondgebied gepleegd. |
Classificatie en ideologie | Jihadistisch terrorisme. |
Doelen | Het belangrijkste doel voor AQIM is het stichten van een islamitische staat in Algerije. Haar acties richten zich met name tegen het veiligheidsapparaat in het noordoosten van het land. |
Omvang (in personen) | 100-1000 |
Kleur | Zwart en wit: de kleuren van Al Qa'ida |
Laatste activiteit | Geen informatie beschikbaar |
Laatst gewijzigd |
Operationele gebieden
Huidige bekende operationele gebieden
Mali, Tunesië, Marokko, Niger, Algerije, Mauritanië, Spanje, Frankrijk, Libië, Burkina Faso,
Verschijningsvormen
Logo('s)
Beeldmateriaal
Geen beeldmateriaal beschikbaar.
Propaganda
AQIM volgt de propagandistische stijl van Al Qa’ida met haar eigen mediatak genaamd Al Andalus. Via dit kanaal verspreidt AQIM gewelddadige dreigingen tegen westerse landen (‘kruisvaarders’) die de islamitische identiteit in gevaar zouden brengen. Deze dreigementen maken deel uit van de wereldwijde jihad die AQIM nastreeft. Frankrijk en Spanje hebben een aparte status in de retoriek van AQIM. Frankrijk vanwege de historische verwevenheid als voormalige kolonisator van Noord-Afrika en als aanvoerder van militaire operaties in de regio, en Spanje als vermeend “bezetter” van Ceuta en Melilla en van Al-Andalus (het gebied op het Iberische schiereiland dat vanaf het begin van de achtste tot het einde van de vijftiende eeuw onder Moorse overheersing viel).
Achtergrond
Korte geschiedenis
De Groupe Salafiste pour la Prédication et le Combat (GSPC) werd in 1996 opgericht door dissidenten binnen de Groupe Islamique Armée (GIA). In 1998 splitste de GSPC zich officieel af van de GIA omdat zij het niet eens waren over het leiderschap, tactiek en het willekeurig gebruik van geweld tegen Algerijnse burgers. Tijdens de burgeroorlog zijn volgens schattingen zo’ n 150.000 mensen omgekomen. Veel doden werden aan de gewapende islamisten van de GIA toegeschreven. Als gevolg van deze geruchten verloor de GIA veel sympathisanten onder de Algerijnse bevolking. De GSPC profileerde zich met de belofte om burgers te ontzien en zich te richten op overheidsdoelen en veiligheidsdiensten. Hassan Hattab, voormalig regionaal commandant voor de GIA, was de eerste leider van de GSPC. Na zijn verdwijning in 2003 werd hij opgevolgd door Nabil Sahraoui. Sahraoui werd in juni 2004 gedood door Algerijnse veiligheidsdiensten en werd vervolgens opgevolgd door Abu Musab Abdel Wadoud.
Op 11 september 2006 kondigde de tweede man van Al Qa’ida, Ayman al-Zawahiri, aan dat de GSPC zich vanaf dat moment onder de vlag van Al Qa’ida zou scharen. Wadoud wachtte vervolgens op de expliciete goedkeuring van Osama bin Laden voordat hij op 26 januari 2007 in een officiële verklaring de naam van de groep veranderde in Al Qa’ida in de Islamitische Maghreb. AQIM streefde vanaf dat moment behalve in Algerije ook een islamitische staat na in Marokko, Tunesië, Libië en Mali. De samenwerking tussen Al Qa’ida en AQIM was echter niet geheel nieuw. Uit een rapport van Emily Hunt dat verscheen in februari 2007 blijkt dat Bin Laden al in de jaren negentig betrokken was bij de oprichting van de GSPC. Op 11 april 2007 pleegde AQIM de eerste grootschalige aanslag in Algiers onder haar nieuwe naam. Sinds 2011 heeft AQIM zich regionaal sterker gepositioneerd. De invloedssfeer en activiteiten van AQIM breiden zich uit van Algerije naar Mali, Mauritanië en Niger. Algerije en Mauritanië zijn de door aanslagen van AQIM meest getroffen gebieden. In de periode tussen 2007 en 2011 werd Algerije tientallen keren door de activiteiten van AQIM getroffen. In diezelfde periode heeft Mauritanië zes aanslagen doorstaan. Faciliterende structuren zijn aanwezig in West-Europa (vooral Frankrijk en Spanje).
In juli 2014 kondigde het leiderschap van de AQIM aan dat zij Islamtische Staat zou steunen. Deze steunverklaring was frappant omdat Al Qa’ida zich over het algemeen sterk afzet tegen Islamitische Staat. In juli 2015 trok de AQIM de steun voor IS echter in, omdat IS een andere aan Al Qa’ida gelieerde, de Mujahideen Shurah Council, had aangevallen.
Frankrijk heeft AQIM in de jaren daarna aanzienlijk terug weten te dringen met grootschalige militaire interventiemissie in de Sahel, specifiek Operatie Serval en Operatie Barkhane. Desondanks hebben deze interventies ook nieuw olie op het vuur gegooid van AQIM en andere jihadistische groepen, en blijken zij nog altijd de lokale bevolking voor zich te kunnen winnen. De beëindiging van Operatie Barkhane in 2021 heeft bovendien een vacuüm achtergelaten in de Sahel, waardoor jihadistische groepen zoals AQIM meer ruimte hebben gekregen om te opereren. De Franse troepen speelden een cruciale rol in antiterroristische operaties, en hun vertrek heeft geleid tot verminderde veiligheid en effectiviteit van deze operaties. De intrede van de Wagner Group heeft niet geleid tot een significante verbetering van de veiligheidssituatie, en hun aanwezigheid heeft zelfs nieuwe spanningen gecreëerd. De beperkte ervaring en capaciteit van de Wagner Group hebben bijgedragen aan de verslechtering van de algehele veiligheid in de regio. Groeperingen zoals AQIM hebben hierdoor hun activiteiten kunnen uitbreiden en rekruteren zonder effectieve tegenstand.
Bronnen: Patte, G., Cohen, N., & Mitzcavitch, A. (2012). What Comes Next? The Consequences of Mokhtar Belmokhtar's Presumed Death. Counter Terrorist Trends and Analyses, 4(8), p. 2-6; Wojtanik, A. (2015). Boeke, S. (2016). Al Qaeda in the Islamic Maghreb: Terrorism, insurgency, or organized crime?. Small wars & insurgencies, 27(5), p. 914-936; Jules, T. D. (2023). Al Qaeda in the Islamic Maghreb (AQIM). In The Handbook of Homeland Security (pp. 317-324). CRC Press; Andira, A. (2021). Sectarianization, Identity, and How Terrorism Prevails: The Case of Al-Qaeda in the Islamic Maghreb (AQIM) in the Sahel Region of Africa. Jurnal Sentris, 2(2), 166-176.
Relevantie voor Nederland
- In het verleden heeft AQIM expliciet gedreigd met terroristische aanslagen op westerse doelen in de ‘global jihad’. AQIM doet dit onder andere door het ontvoeren van buitenlanders. Op 25 november 2011 is een Nederlandse toerist in Mali ontvoerd door (een lokale organisatie met banden met) AQIM. Deze gijzelaar is uiteindelijk bevrijd door het Franse leger.
- Financiering van de Al Qa’ida in the Islamic Maghreb zou mede vanuit West-Europa plaatsvinden.
- In februari 2012 zouden dertig Nederlandse commando’s en mariniers deelnemen aan de grote contraterrorisme oefening Flintlock, die in het noorden van Mali zou plaatsvinden. De oefening werd echter om veiligheidsredenen afgeblazen. Het zou te onrustig zijn in het gebied, o.a. vanwege de aanwezigheid van AQIM.
Relevantie voor het Caribisch koninkrijksdeel (Aruba, Curaçao, St Maarten, St Eustatius, Bonaire en Saba)
Geen informatie beschikbaar
Organisatiestructuur
Omvang organisatie/groepering
100-1000
Omvang organisatie/groepering - toelichting
Tegenwoordig wordt de omvang van AQIM geschat op 800 tot 1000 strijders. In Libië zouden zich enkele duizenden AQIM-leden bevinden.
Leiders
- De huidige leider van AQIM, een Algerijnse jihadist, nam de leiding over na de dood van Abdelmalek Droukdal in 2020. Hij staat bekend om zijn strategische en ideologische vastberadenheid om AQIM's doelen te bevorderen, zoals het verwijderen van westerse invloed en het vestigen van fundamentalistische regimes in Noord- en West-Afrika. Onder zijn leiding blijft AQIM aanvallen uitvoeren en allianties smeden met andere jihadistische groepen in de regio.
- Abu Musab Abdel Wadoud (1970), alias Abdelmalek Droukdal, was tot 2020 de leider van AQIM. Wadoud was universitair opgeleid en stond bekend om zijn vaardigheden in het maken van bommen. In 1996 werd Wadoud emir van de katiba (regiment) al-Quds die nu Abu Bakr as-Siddiq heet. In 2001 werd hij door de Majlis benoemd tot Ayn (leider) van zone II, een functie die hij tot 2003 heeft bekleed. Nadien werd hij benoemd tot voorzitter van de Raad van Leiders en in 2004 tot opperemir van de organisatie.
- Begin juni 2020 begonnen de eerste geruchten de ronde te doen dat Droukdal zou zijn uitgeschakeld. Deze berichten werden niet lang daarna bevestigd door de Franse minister van Defensie. In november 2020 heeft AQIM een nieuwe leider verkozen, deze staat al sinds 2015 op de zwarte lijst van internationale terroristen van de Verenigde Staten. Eerder verscheen hij al in AQIM-propagandamateriaal.
- Droukdal’s voormalig rechterhand en vertrouweling is destijds door Droukdal benoemd als emir van de Imarat al-Sahra. Veel katiba’s (regimenten) vallen onder zijn leiding. Zijn huidige status is onbekend.
- Nabil Sahraoui volgde in 2003 een voormalig leider op na diens verdwijning. In juni 2004 werd Sahraoui gedood door Algerijnse veiligheidsdiensten.
- Abdelhamid Abou Zeid (alias Hamid al-Soefi) was sinds 1991 actief in de gewapende jihad. Hij werd beschouwd als een van de meest radicale en gewelddadige leiders van AQIM. Abou Zeid is emir van de katiba (regiment) Tariq ibn-Ziyad, en veldcommandant van de Imarat al-Sahra. Op 2 januari 2012 werd Abou Zeid bij verstek veroordeeld tot levenslang. Hij werd schuldig bevonden aan het oprichten van een internationale terreurgroep. Enkele familieleden van Abou Zeid zijn veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf en zitten sinds 2010 vast. Op 2 maart 2013 is Abou Zeid gedood in Noord Mali door Franse troepen. Zijn dood is definitief bevestigd door het kantoor van de Franse president Hollande nadat Tsjaad al eerder had laten weten dat Abou Zeid was omgekomen. Een paar maanden later bracht AQIM eenzelfde statement naar buiten.
- De voormalige emir van de GSPC in de Sahelzone. Hij wordt beschouwd als de minst extremistische leider van AQIM en zou meer dan Abou Zeid geneigd zijn tot onderhandelen. Hij zou inspelen op etnische spanningen in de Sahelregio door nauwe banden aan te gaan met de Touaregs. Hij zou getrouwd zijn met meerdere vrouwen afkomstig uit lokale Touareg-stammen. Hij onderhoudt daarnaast ook nauwe relaties met criminele netwerken van drugs- en sigarettensmokkel. Ook zou hij betrokken zijn bij veel van de ontvoeringen van Westerlingen in de Sahara. Hier haalt hij grote financiële voordelen uit. Opererend vanuit het Sahelgebied, valt hij hiërarchisch onder de emir van Imarat al-Sahra. Zijn groeiende machtspositie in de Sahel was aanleiding voor Wadoud om Abu Zeid als veldcommandant in de Sahel te benoemen. Er zijn dan ook voortdurend spanningen tussen hem en Abu Zeid. Wadoud geldt weliswaar als geestelijk leider, maar deze voormalig emir zou inmiddels zijn opgekomen als rivaal. Tussen 2013 en 2016 zijn er vanuit Libië, Tsjaad en de VS meermaals pogingen ondernomen om deze man uit te schakelen. Zijn dood is echter nooit bevestigd, noch zijn er aanwijzingen dat hij nog in leven is.
- De emir van de sariya (compagnie) van Al-Asar, die zo’n 60 man telt en onder de emir van Imarat al-Sahra valt. Hij is van Malinese afkomst en een van de weinige niet-Algerijnse emirs van AQIM. Zijn huidige status is onbekend.
- Yahya Abu al-Hamam is emir van de sariya (compagnie) van Al-Furqan in de Imarat al-Sahra. Hij was actief in Mauritanië.
- Het Franse leger maakte in 2022 bekend dat zij in Mali een leider van Al-Qa'ida in de Islamitische Maghreb (AQIM), genaamd Yahia Djouadi, heeft gedood. Djouadi, een Algerijn, was binnen AQIM verantwoordelijk voor financiën en logistiek. Hij werd in de nacht van 25 op 26 februari gedood in een gebied 160 kilometer ten noorden van Timboektoe. Het is onbekend wie zijn opvolger zal worden.
Bronnen: Patte, G., Cohen, N., & Mitzcavitch, A. (2012). What Comes Next? The Consequences of Mokhtar Belmokhtar's Presumed Death. Counter Terrorist Trends and Analyses, 4(8), p. 2-6; Wojtanik, A. (2015). Boeke, S. (2016). Al Qaeda in the Islamic Maghreb: Terrorism, insurgency, or organized crime?. Small wars & insurgencies, 27(5), p. 914-936; Mokhtar Belmokhtar: One-Eyed Firebrand of North Africa and the Sahel. Military Academy West Point NY Combating Terrorism Center; Laub, Z., & Masters, J. (2014). Al-Qaeda in the Islamic Maghreb (AQIM). Council of Foreign Relations, 27; Burchall Henningsen, T. (2021). The crafting of alliance cohesion among insurgents: The case of al-Qaeda affiliated groups in the Sahel region. Contemporary Security Policy, p. 1-20.
Bevelstructuur
AQIM kent een militaire organisatiestructuur op basis van regionale groepen, zogenaamde katiba's, hetgeen letterlijk vertaald regiment of bataljon betekent. Deze katiba’s zijn onderverdeeld in saraya (de Arabische meervoudsvorm van het enkelvoud sariya), oftewel compagnieën. Beide termen worden door AQIM zelf gebruikt. Katiba’s en sariya’s opereren onder leiding van een emir. Alle emirs staan onder het opperbevel van het hoofd van de organisatie, die, sinds 2020 de opvolger is van Abu Musab Abdul Wadoud. De tweede man binnen de organisatie is de emir van de imarat al-Sahra, het belangrijkste operatiegebied van AQIM.
De leiders of emirs van de verschillende eenheden vormen samen de ‘Raad van Leiders’ of Majlis al-A’yaan. De Opperemir en de Voorzitter van de Raad van Leiders worden benoemd of afgezet door een vergadering van de leden. Deze Raad wordt ondersteund door drie commissies: 1. lajna shariyya: de juridische commissie, die religieuze uitspraken doet over acties en besluiten van de Raad, 2. lajna askariyya: de militaire commissie, verantwoordelijk voor de algemene strategie en tactiek van de gewapende operaties, 3. lajna ilamiyya: de mediacommissie, verantwoordelijk voor externe communicatie en propaganda. De voorzitters van de drie commissies zijn tevens leden van de Raad van Leiders, en dragen de titel van ‘Adviseur’ voor de Opperemir.
Exacte informatie over aantallen, operatiegebied, etc. van alle katiba’s is niet beschikbaar. Wat wel bekend is:
- De katiba Tariq ibn-Ziyad stond tot 2013 onder leiding van Abdelhamid Abou Zeid, de meest extremistische leider binnen AQIM. Hij was ook commandant te velde van de organisatie in de Sahara.
- De katiba Al-Moulathamoun (vertaald: de Gelaatsbedekkenden / Geturbaneerden) stond tot circa 2016 onder leiding van een relatief gematigde emir. Het is onduidelijk of deze emir nog leeft en wie zijn opvolger is.
- De leden van de katiba Al-Muhajirin (vertaald: de immigranten in Algerije) komen onder andere uit Libië en Mauritanië. Deze katiba heeft enkele jaren geleden geleden bij AQIM aangesloten.
- De leider van de katiba Al-Nur (het Licht) zou volgens de Algerijnse media op 9 november 2010 zijn gesneuveld tijdens een aanval van het Algerijnse leger.
- De sariya van Al-Ansar Dine staat onder leiding van een Malinees en is actief in noordelijk Mali.
Bronnen: Boeke, S. (2016). Al Qaeda in the Islamic Maghreb: Terrorism, insurgency, or organized crime?. Small wars & insurgencies, 27(5), p. 914-936; Bøås, M., Osland, K. M., & Erstad, H. U. (2019). Islamic Insurgents in the MENA Region. Global Threat or Regional Menace?; Burchall Henningsen, T. (2021). The crafting of alliance cohesion among insurgents: The case of al-Qaeda affiliated groups in the Sahel region. Contemporary Security Policy, p. 1-20.
Financiële inkomstenbronnen
Anno 2024 haalt AQIM zijn inkomsten uit een verscheidenheid aan illegale activiteiten. De groep is betrokken bij drugshandel, mensensmokkel, en ontvoeringen voor losgeld. Daarnaast genereren ze aanzienlijke fondsen door middel van smokkelroutes voor wapens en andere illegale goederen door de uitgestrekte en moeilijk te controleren Sahara en Sahel-regio. AQIM profiteert ook van lokale belastingheffingen en beschermingsgeld van gemeenschappen en bedrijven in gebieden onder hun controle of invloed.
Bronnen: Patte, G., Cohen, N., & Mitzcavitch, A. (2012). What Comes Next? The Consequences of Mokhtar Belmokhtar's Presumed Death. Counter Terrorist Trends and Analyses, 4(8), p. 2-6; Wojtanik, A. (2015). Boeke, S. (2016). Al Qaeda in the Islamic Maghreb: Terrorism, insurgency, or organized crime?. Small wars & insurgencies, 27(5), p. 914-936; Jules, T. D. (2023). Al Qaeda in the Islamic Maghreb (AQIM). In The Handbook of Homeland Security (pp. 317-324). CRC Press; Andira, A. (2021). Sectarianization, Identity, and How Terrorism Prevails: The Case of Al-Qaeda in the Islamic Maghreb (AQIM) in the Sahel Region of Africa. Jurnal Sentris, 2(2), 166-176.
(Internationale) relaties
- (Symbolische) steunverklaringen voor andere mujahedeenstrijders in Irak, Tsjetsjenië en Afghanistan.
- Samenwerking met jihadistische-salafistische faciliteringsnetwerken in West-Europa, die onderdeel uitmaken van Al Qa’ida of zich daar zich mee verbonden voelen, het zogenoemde franchise-terrorism.
- De leiding van AQIM heeft zich in het verleden loyaal verklaard aan Islamitische Staat. Het is onbekend in hoeverre er destijds ook daadwerkelijk strategische of operationele samenwerking tussen de twee groeperingen heeft plaatsgevonden. In 2015 trok AQIM haar steun voor
- Er zijn onbevestigde berichten van zakelijke afspraken tussen AQIM en de FARC over de bescherming van drugstransporten van Zuid-Amerika via Noord-Afrika richting Europa.
Bronnen: Chelin, R. P. (2020). 'From the Islamic State of Algeria to the Economic Caliphate of the Sahel: The Transformation of Al Qaeda in the Islamic Maghreb'. Terrorism and Political Violence, 32(6), p. 1186-1205; Olaniyi, R. O. (2021). 'Algeria: The struggle against Al-Qaeda in the Maghreb'. In: The Routledge Handbook of Counterterrorism and Counterinsurgency in Africa (p. 480-495). London: Routledge; Black, A. (2007). ‘Recasting Jihad in the Maghreb’, Terrorism Focus, 5(20); Scheuer, M. (2007). ‘Al Qa’ida and Algeria’s GSPC: Part of a much bigger picture’, Terrorism Focus, Vol. 4.
Activiteiten
Wapens en werkwijze
De werkwijze van AQIM kenmerkt zich door:
- Ontvoeringen van westerse toeristen.
- Zelfmoord/bomaanslagen met zware explosieven.
- Guerrillaoorlogvoering (hinderlagen) tegen het Algerijnse leger en overheidsapparaat. Hierbij gebruikt AQIM onder meer 12.77 millimeter machinegeweren vanaf Toyota Landcruisers, raketten en mortieren.
- Liquidatie van politieke leiders.
Bronnen: Porter, G. D. (2019). 'AQIM Pleads for Relevance in Algeria'. CTC Sentinel, 12, p. 32-36; Mekhennet, S., Moss, M., Schmitt, E., Sciolino, E. & Williams, M. (2008). ‘Ragtag Insurgency Gains a Lifeline from Al Qaeda’, New York Times; Black, A. (2007). ‘Recasting Jihad in the Maghreb’, Terrorism Focus, 5(20); Olaniyi, R. O. (2021). 'Algeria: The struggle against Al-Qaeda in the Maghreb'. In: The Routledge Handbook of Counterterrorism and Counterinsurgency in Africa (p. 480-495). London: Routledge.
Recente en/of opvallende activiteiten
Twee Spaanse journalisten en de Ierse directeur van een natuurorganisatie zijn het slachtoffer geworden van een hinderlaag in het oosten van Burkina Faso, aldus de Spaanse en Burkinese autoriteiten. De drie mannen hebben de aanslag niet overleefd. De aanslag is opgeëist door Jama'at Nasr al-Islam wal Muslimin (JNIM), welke wordt beschouwd als een zijtak van Al-Qaeda in the Islamic Maghreb (AQIM).
Bij een zelfmoordaanslag in Gao, Mali, zijn zeker 60 doden en 100 gewonden gevallen. Een auto met explosieven reed het terrein op van een militair kamp en werd daar tot ontploffing gebracht. De aanslag is opgeëist door Al Mourabitoun, de Malinese tak van al Qai'da in de Islamitische Maghreb (AQIM). In een verklaring van AQIM benoemt de organisatie de dader; Abdul Hadi al-Fulani. Malinese media spraken eerder van vijf daders. De aanslag zou vergelding zijn voor samenwerking met Frankrijk.
In Ouagadougou, de hoofdstad van Burkina Faso, is een aanslag gepleegd waarbij 27 mensen om het leven zijn gekomen. Vier gewapende daders vielen een hotel en een nabijgelegen café aan. Ze schoten op gasten en staken auto's in brand. Vervolgens hielden ze urenlang 150 mensen van ongeveer 18 verschillende nationaliteiten gegijzeld in het hotel. Veiligheidstroepen hebben uiteindelijk het hotel bestormd en de vier daders gedood. AQIM heeft de aanslag opgeëist.
De aan AQIM gerelateerde organisatie van Mokthar Belmokhtar houdt op een fabrieksterrein een groep van bijna 800 personen gegijzeld waaronder een honderdtal buitenlanders. Na vier dagen intervenieert het Algerijnse leger en vallen er ten minste 38 doden onder de gijzelaars. Tevens sneuvelen 29 militanten en worden er drie gearresteerd.
Aanhangers van AQIM ontvoeren drie toeristen in Timboektoe. Het betreft een Nederlander (Sjaak Rijke), een Zweed en een Zuid-Afrikaan. Een vierde toerist, een Duitser, verzette zich tegen de ontvoering en werd doodgeschoten.
Sympathisanten van AQIM hebben de tombe van de moslimheilige Sidi Mahmoud Ben Amar in Timboektoe verwoest. Zij werden hierbij geholpen door leden van de radicale moslimorganisatie Ansar Dine. Zij wijzen de verering van heiligen af. Timboektoe, dat wegens historische bouwwerken op de werelderfgoedlijst van UNESCO staat, zou sinds kort in handen van AQIM en Ansar Dine zijn.
Twee zware zelfmoordaanslagen voor het hoofdkwartier van de Algerijnse premier Belkhadem in Algiers en op een politiebureau in Bab Ezzouar ten oosten van de Algerijnse hoofdstad. Er vielen 33 doden en 222 gewonden. De Algerijnse premier bleef ongedeerd
Zelfmoordaanslag in de Oost-Algerijnse stad Batna kort voordat president Abdelaziz Bouteflika er arriveerde. Een man liet de explosieven die hij in een plastic tas bij zich had ontploffen in de menigte die zich had verzameld om de president te begroeten. (‘Al-Qaeda eist aanslagen in Algerije op’, NRC Handelsblad, 10/09/2007
Een bestelauto met explosieven ontplofte bij een kazerne van de kustwacht in de noordelijke kustplaats Dellys (Algerije). Er vielen dertig doden en tientallen gewonden.
Twee ongeveer gelijktijdige bomaanslagen op de Algerijnse Constitutionele Raad en twee VN-gebouwen. Er vielen zeker 67 doden.
Aanslag in Algiers (11 december 2007).
Vier Franse toeristen werden vermoord in Mauritanië. De Mauritaanse autoriteiten hielden AQIM verantwoordelijk. Als gevolg werd de Parijs-Dakar rally in januari 2008 geannuleerd.
Zelfmoordaanslag op politiepost in badplaats Zemmouri (Algerije), waarbij ten minste zes mensen om het leven kwamen. De autoriteiten namen aan dat AQIM verantwoordelijk was.
Een zelfmoordterrorist reed met een auto vol explosieven in op een rij rekruten bij een politieacademie in Issers (Algerije). 43 mensen kwamen om het leven. De aanslagen worden toegeschreven aan AQIM.
Twee aanslagen met autobommen gericht tegen een militaire commandant en tegen werknemers van een damproject in de buurt van Bouira (Algerije). Elf mensen kwamen om het leven. De aanslagen worden toegeschreven aan AQIM.
Leden van AQIM pleegden een zelfmoordaanslag op de Franse ambassade in Nouakchott (Mauritanië). Drie mensen raakten gewond.
Leden van AQIM hebben een legerbasis in Mauritanië aangevallen. Het leger claimt 9 strijders gevangengenomen te hebben en enkelen te hebben gedood. Aan de kant van het leger zijn geen doden gevallen.
Aan het einde van de Ramadan komen bij een aanslag op een militaire academie minstens 18 soldaten om het leven. De aanslag wordt opgeeist door AQIM.
Contraterroristische maatregelen
Een 88-jarige Australische arts die meer dan zeven jaar vastzat in West-Afrika is vrijgelaten en veilig teruggekeerd naar zijn familie, zo heeft de Australische regering bekendgemaakt. De arts en zijn vrouw werden in januari 2016 ontvoerd in het noorden van Burkina Faso nabij de grens met Mali en Niger, door leden van Al-Qa'ida in de Islamitische Maghreb. Het stel runde daar al meer dan 40 jaar lang een medische kliniek. De vrouw van de arts werd al na drie weken vrijgelaten.
Het Franse leger heeft bekend gemaakt dat zij in Mali de leider van Al-Qa'ida in de Islamitische Maghreb (AQIM), genaamd Yahia Djouadi, heeft gedood. Djouadi, een Algerijn, was binnen AQIM verantwoordelijk voor financiën en logistiek. Hij werd in de nacht van 25 op 26 februari gedood in een gebied 160 kilometer ten noorden van Timboektoe. Het is onbekend wie zijn opvolger zal worden.
De terroristische organisatie Al Qa'ida in de Islamitische Maghreb (AQIM) heeft een nieuwe leider gekozen ter vervanging van Abdelmalek Droukdel, die in juni werd vermoord door Franse troepen. Een Algarijn, die al sinds 2015 op de zwarte lijst van internationale terroristen van de V.S. staat, is aangewezen als opvolger van Droukel. Hij verscheen reeds eerder in AQIM-propagandamateriaal.
Een hooggeplaatste jihadstrijder van de Islamitic State in the Greater Sahara is omgekomen in Mali bij een Franse luchtaanval. De aanval koste ook aan twee burgers het leven. Volgens het Franse leger was de omgekomen jihadstrijder een luitenant direct gelieerd aan de leider van ISGS. Volgens de verklaring van de Franse defensie gaat het om Mohamed Ag Almouner. De leider van ISGS is Adnan Abu Walid Sahrawi, een voormalig lid van de al-Qaeda in the Islamic Maghreb. Het Franse leger heeft ongeveer 4,000 man in de Sahel landen gestationeerd als onderdeel van een anti-terroristische operatie.
In november 2011 werd Sjaak Rijke samen met een Zweed en een Zuid Afrikaan gevangen genomen door AQIM in Mali. Op 6 april 2015 is Rijke bevrijd door Franse commando's.
Sjaak Rijke die in Mali door AQIM is ontvoerd wordt na ruim drie jaar bevrijd door Franse soldaten. Rijke werd sinds 2011 samen met een Zweed en Zuid-Afrikaan door de terroristsche organisatie vastgehouden. Bij de bevrijding werden meerdere daders opgepakt. De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken reageerde verheugd en verklaarde dat Rijke het naar omstandigheden goed maakt.
Franse militairen hebben in 26 dagen honderden rebellen gedood in noord Mali. Dat zegt de Franse minister van defensie Jean-Yves Le Drian Hieronder bevinden zich ook strijders van AQIM.
Tijdens een aanval van het Tsjaadse leger op een basis van AQIM zou Mokhtar Belmokhtar zijn gedood. Dit is niet door andere bronnen bevestigd en daarmee is zijn lot nog ondudielijk. In mei 2013 claimde vervolgens een schijnbaar in leven zijnde Belmokhtar de verantwoordelijkheid voor een aanslag in Niger waarbij 30 mensen om het leven kwamen.
Aboud Zeid is gedood in Noord Mali door Franse Troepen. Zijn dood wordt definitief bevestigd door het kantoor van de Franse president Hollande nadat Tsjaad al eeder had laten weten dat Abou Zeid was omgekomen.
De Spaanse minister van Binnenlandse Zaken maakt bekend dat er in Zaragoze en Murcia twee vermoedelijke leden van AQIM zijn gearresteerd. Het gaat om een Algerijn en een Marokkaan.
Abdelhamid Abou Zeid zou de dood hebben gevonden in het Adrar des Ifoghas-gebergte. Frankrijk bevestigde dit nadat de president van Tsjaad dit eerder al liet weten.
Algerijnse veiligheidsrapporten hebben 2012 beschreven als het 'rustigste' jaar van het laatste decennium. Veiligheidsoperaties waren succesvol met betrekking tot het neutraliseren van leiders van AQIM. Ook voorkwamen Algerijnse troepen aanslagen van AQIM op onder andere het parlement en konden ze ontvoeringen van buitenlanders voorkomen.
Frankrijk intervenieert in Mali nadat de Malinese president Dioncounda Traoré via de VN en de Franse president om hulp had gevraagd. Eerder was er al een Afrikaanse interventiemacht aangekondigd die het Malinese regeringsleger zou helpen de jihadistische organisaties (AQIM, MUJAO en Ansar Dine) te bestrijden. Secretaris Generaal Ban Ki-moon had de VN Veiligheidsraad reeds geadviseerd om deze misie goed te keuren.
Het Ministerie van Binnenlandse Zaken van Marokko stelt een ‘terroristennetwerk’ dat banden met AQIM heeft te hebben opgerold. Het netwerk zou actief zijn in meerdere Marokkaanse steden, en geleid worden door een ‘Mujahedeen van Marokko’.
Het Algerijnse hof veroordeelt Abdelmalek Droukdel en acht andere AQIM-leden tot de doodstraf wegens hun betrokkenheid bij moorden en aanvallen met explosieven, waaronder die in Algiers in april 2007.
In 1999 bood de Algerijnse regering amnestie voor GSPC-strijders, indien zij hun wapens zouden neerleggen.
Het Algerijnse leger zegt de nummer twee van de GSPC te hebben gedood in een vuurgevecht 40 kilometer ten oosten van Algiers.
De Franse politie pakte een Frans-Algerijnse kernfysicus van het Europese Centrum voor Nucleair Onderzoek (CERN) op. De man bekende tegenover de onderzoeksrechter dat hij contact onderhield met AQIM.
Algerije, Mali, Mauritanië en Niger openden een gezamenlijk militair commandocentrum om AQIM beter te kunnen bestrijden.
Een rechtbank in Mauritanië veroordeelde drie AQIM-leden ter dood voor de moord op vier Franse toeristen op kerstavond in 2007. De veroordeelden ontkenden de moorden te hebben gepleegd.
Het Franse en Mauritaanse leger probeerden gezamenlijk een Franse gijzelaar, de 78-jarige Michel Germaneau, te bevrijden uit handen van AQIM. De militairen slaagden er niet in de man te vinden, maar bij de aanval werden wel zes AQIM-leden gedood.
Een troepenmacht van ruim 3500 Algerijnse soldaten en helikopters doen een aanval op een bolwerk van de AQIM. Zeker 10 rebellen worden gedood. De Algerijnse overheid wil het niet bevestigen, maar volgens de Algerijnse pers is dit het begin van een groot offensief.
Mauritaanse troepen hebben een aanslag weten te voorkomen door het vuur te openen op een voertuig volgeladen met explosieven. AQIM heeft de mislukte aanslag opgeëist. Doelwit was de Mauritaanse president, vanwege de samenwerking met Frankrijk.
Verwijzingen
Links
Geen informatie beschikbaar
Literatuur
- Porter, G. D. (2019). 'AQIM Pleads for Relevance in Algeria'. CTC Sentinel, 12, p. 32-36.
- Chelin, R. P. (2020). 'From the Islamic State of Algeria to the Economic Caliphate of the Sahel: The Transformation of Al Qaeda in the Islamic Maghreb'. Terrorism and Political Violence, 32(6), p. 1186-1205.
- Laub, Z., & Masters, J. (2014). Al-Qaeda in the Islamic Maghreb (AQIM). Council of Foreign Relations, 27.
- Olaniyi, R. O. (2021). 'Algeria: The struggle against Al-Qaeda in the Maghreb'. In: The Routledge Handbook of Counterterrorism and Counterinsurgency in Africa (p. 480-495). London: Routledge.
- Mekhennet, S., Moss, M., Schmitt, E., Sciolino, E. & Williams, M. (2008). ‘Ragtag Insurgency Gains a Lifeline from Al Qaeda’, New York Times.
- Black, A. (2007). ‘Recasting Jihad in the Maghreb’, Terrorism Focus, 5(20).
- Burchall Henningsen, T. (2021). The crafting of alliance cohesion among insurgents: The case of al-Qaeda affiliated groups in the Sahel region. Contemporary Security Policy, 1-20.
- Boeke, S. (2016). Al Qaeda in the Islamic Maghreb: Terrorism, insurgency, or organized crime?. Small wars & insurgencies, 27(5), p. 914-936.
- Bencherif, A. (2020). 'From resilience to fragmentation: Al Qaeda in the Islamic Maghreb and jihadist group modularity'. Terrorism and Political Violence, 32(1), p. 100-118.
- Bencherif, A. (2021). 'Unpacking “glocal” jihad: from the birth to the “sahelisation’of Al-Qaeda in the Islamic Maghreb'. Critical studies on terrorism, 14(3), p. 335-353.
- Patte, G., Cohen, N., & Mitzcavitch, A. (2012). What Comes Next? The Consequences of Mokhtar Belmokhtar's Presumed Death. Counter Terrorist Trends and Analyses, 4(8), p. 2-6;
- Wojtanik, A. (2015). Boeke, S. (2016). Al Qaeda in the Islamic Maghreb: Terrorism, insurgency, or organized crime?. Small wars & insurgencies, 27(5), p. 914-936;
- Jules, T. D. (2023). Al Qaeda in the Islamic Maghreb (AQIM). In The Handbook of Homeland Security (pp. 317-324). CRC Press;
- Andira, A. (2021). Sectarianization, Identity, and How Terrorism Prevails: The Case of Al-Qaeda in the Islamic Maghreb (AQIM) in the Sahel Region of Africa. Jurnal Sentris, 2(2), 166-176.