Al Qa’ida in Irak (AQ-I)
| Naam organisatie | Al Qa’ida in Irak |
| Aliassen | al-Qaeda in Mesopotamia |
| Land / regio (oorsprong) | Iraq |
| Operationele gebieden | Iraq |
| Toelichting Operationele Gebieden | AQ-I was betrokken bij de Iraakse opstand van 2003 tot 2006. De groep is verantwoordelijk voor het ontstaan van de Moedjahedien Shuraraad en de Islamitische Staat in Irak. |
| Classificatie en ideologie | Jihadistisch terrorisme. |
| Doelen |
|
| Omvang (in personen) | Onduidelijk |
| Kleur | Zwart en wit, de kleuren van al Qa’ida. |
| Laatste activiteit | Geen informatie beschikbaar |
| Laatst gewijzigd |
Operationele gebieden
Huidige bekende operationele gebieden
Verschijningsvormen
Logo('s)
Beeldmateriaal
Propaganda
Veel propaganda (in de vorm van videotoespraken) van de voormalige AQ-I leider, Abu Ayyub al-Masri, over de stichting van een islamitische Irakese staat, bereikt de Arabische wereld en het Westen via het internet of de Arabische tv-zender Al Jazeera.
Achtergrond
Korte geschiedenis
In de jaren 1990 richtte Abu Musab al-Zarqawi de organisatie Jama’at al-Tawhid wal-Jihad (‘Groep van goddelijke eenheid en de heilige oorlog’) op, met als doel om verzet te bieden tegen de aanwezigheid van Amerikaanse en Westerse militairen in de islamitische wereld en het bestaan van Israël. Na de Amerikaanse invasie in Irak in 2003 reisde al-Zarqawi met zijn groep naar Irak om tegen de Amerikaanse en coalitietroepen te vechten. Hoewel ten minste negentig procent van AQ-I uit Irakezen bestaat, is een onevenredig percentage van de hogere leidinggevenden in het buitenland geboren. Eind 2004 sloot al-Zarqawi’s organisatie zich aan bij al Qa’ida, waarna de naam van de groep werd veranderd in al Qa’ida in Irak.
Doelwitten van AQ-I waren de in Irak gestationeerde Amerikaanse legermacht, sji’itische burgers, westerse journalisten en ondernemers, en Irakees overheidspersoneel. In een poging om de verschillende soennitische extremistische groepen in Irak te verenigen, schiep AQ-I in januari 2006 de overkoepelende Mujahedeen Shura Council. Tot en met oktober 2006 eiste AQ-I vervolgens de verantwoordelijkheid voor aanslagen op onder deze naam. In juni 2006 was de leider van AQ-I, al-Zarqawi, bij een Amerikaanse luchtaanval om het leven gekomen. Zijn opvolger, Abu Ayyub al-Masri, riep in oktober 2006 de Islamitische Staat Irak (ISI) uit, de naam waaronder de organisatie sindsdien haar aanslagen heeft opgeëist.
Relevantie voor Nederland
Geen informatie beschikbaar
Relevantie voor het Caribisch koninkrijksdeel (Aruba, Curaçao, St Maarten, St Eustatius, Bonaire en Saba)
Geen informatie beschikbaar
Organisatiestructuur
Omvang organisatie/groepering
Onduidelijk
Omvang organisatie/groepering - toelichting
Geen informatie beschikbaar
Leiders
- Abu Musab al-Zarqawi (eigenlijke naam: Ahmed Fadheel al-Khalayleh), afkomstig uit Jordanië, was de oprichter van al Qa’ida in Irak. Ondanks de beloning van $25 miljoen die op zijn hoofd stond en de sterk toegenomen media-aandacht in de jaren na 2001, bestaan er weinig harde feiten over het verleden van al-Zarqawi. Hij werd op 7 juni 2006 gedood bij een Amerikaanse luchtaanval.
Literatuur: Lee Hudson Teslik, ‘Profile: Abu Musab al-Zarqawi’, Council on Foreign Relations, 08/06/2006.
Bevelstructuur
Celstructuur waarbij de bevelstructuur gefragmenteerd is en de cellen lokaal opereren.
Financiële inkomstenbronnen
Een onderzoek naar de inkomsten en uitgaven van AQ-I van juni 2005 tot mei 2006 liet zien dat ruim de helft van de inkomsten werd verkregen door de verkoop van gestolen goederen. 21% kwam van lokale groeperingen. Autoverkoop en buit zorgden beiden voor 10% en donaties voor 5% van de inkomsten.
Literatuur: ‘An Economic Analysis of the Financial Records of al-Qa'ida in Iraq’, RAND, 2010.
(Internationale) relaties
- Al Qa’ida. Al Qa’ida in Irak (AQ-I) is onderdeel van het wereldwijd opererende al Qa’ida-netwerk. Buitenlandse (veelal uit Saoedi-Arabië) al Qa’ida-strijders gaan nog met enige regelmaat naar Irak en Syrië om daar te vechten.
- Mujahedeen Shura. In januari 2006 opgericht door AQ-I. Het betreft zes soennitische terroristische organisaties, die zijn samengevoegd met als gemeenschappelijke doel om het geweld tegen het Irakese bewind en Amerikaanse leger beter te coördineren. Naast de AQ-I zijn dat: Jeish al-Taiifa al-Mansoura, Katbiyan Ansar Al-Tawhid wal Sunnah, Saray al-Jihad Group, al-Ghuraba Brigades, en de al-Ahwal Brigades. De gepleegde aanslagen in Irak worden sinds 2006 (tot aan de oprichting van de Islamitische Staat in Irak in 2007) opgeëist uit naam van deze Mujahedeen Shura.
Activiteiten
Wapens en werkwijze
- Zelfmoordaanslagen door met explosieven beladen auto’s in te rijden op sjiieten, Koerden, Irakese en Amerikaanse legereenheden en overheidspersoneel.
- Het plegen van bomaanslagen op Amerikaanse tanks en konvooien door middel van improvised explosive device (IED) veelal langs de weg, ook wel roadside bombs genoemd.
- Het ontvoeren van buitenlandse ondernemers en journalisten, die vervolgens vaak werden onthoofd. Deze tactiek wordt tegenwoordig minder toegepast.
- Gevangenen bevrijden (Campagne 'Breaking the walls').
Recente en/of opvallende activiteiten
De Islamitische Staat in Irak en de Levant (ISIS) heeft meerdere steden in het Noorden van Irak in handen. Eerder verspreidde ISIS foto's en video's waarop standrechtelijke executies in Irak te zien zijn.
Aanslagen
Bomaanslag op de Gouden Moskee in Samarra, een van de heiligste symbolen van de sji’itische islam. Aanwijzingen suggereren dat AQ-I verantwoordelijk was. Het sektarische geweld tussen de soennieten en sjiieten in Irak nam na deze aanslag sterk toe.
De Gouden Moskee.
Aanslagen
Contraterroristische maatregelen
De Verenigde Staten sturen voor het eerst sinds de terugtrekking uit de regio in 2011 weer soldaten naar Irak om zo de groei van AQ-I in de regio te kunnen stoppen.
Interventies
Bij een grootschalige actie van de veiligheidsdiensten in Irak zijn 116 vermoedelijke leden van AQ-I. Hierbij werden tevens wapens in beslag genomen en twee trainingskampen ontmanteld.
Interventies
De Amerikaanse troepenverhoging in Irak (“The Surge”) verminderde het aantal aanslagen van AQ-I in Bagdad en omstreken. De aanslagen van AQ-I werden gedeeltelijk verplaatst naar het noorden van het land.
Overig nieuws interventies
Abu Musab al-Zarqawi, oprichter van AQ-I, werd bij een Amerikaanse luchtaanval 90 kilometer ten noorden van Bagdad gedood. De aanval was het resultaat van langdurige inspanningen van inlichtingendiensten om de terroristische leider op te sporen. Naar verluidt zou een tip van de Jordaanse inlichtingendienst over een bijeenkomst die al-Zarqawi had gepland, enorm geholpen hebben.
Interventies
Een Irakese rechtbank veroordeelde elf Irakezen ter dood wegens betrokkenheid bij de zelfmoordaanslagen op overheidsgebouwen in Bagdad in augustus 2009. De Irakese regering meldde dat de aanslagen waren beraamd door Ba’athisten en uitgevoerd waren door leden van AQ-I.
Overig nieuws interventies
Bij een Amerikaans-Irakese lucht- en grondaanval in de buurt van Tikrit werden twee belangrijke leiders van al Qa’ida in Irak gedood. Het ging om Abu Omar al-Baghdadi en Abu Ayyub al-Masri. Enkele dagen later bevestigde AQ-I de dood van de twee leiders op een website.
Interventies
Verwijzingen
Links
- Greg Bruno & Julia Jeffrey, ‘Profile: Al-Qaeda in Iraq (a.k.a. al-Qaeda in Mesopotamia)’, Council on Foreign Relations, 26/04/2010
- Ramzy Mardini, ‘Al-Qaeda in Iraq operations suggests rising confidence ahead of U.S. military withdrawal’, Terrorism Monitor, 7(36), 25/11/2009
- Thomas E. Ricks & Karen DeYoung, ‘Al-Qaeda in Iraq reported crippled: Many officials, however, warn of its resilience’, The Washington Post, 15/10/2007
- Frederick W. Kagan, ‘Al Qaeda in Iraq: How to understand it. How to defeat it.’, The Weekly Standard, 12(48), 31/08/2007
- Lee Hudson Teslik, ‘Profile: Abu Musab al-Zarqawi’, Council on Foreign Relations, 08/06/2006
Literatuur
- Loretta Napoleoni, Insurgent Iraq: Al Zarqawi and the new generation, New York, 2005
