Operationele gebieden

Huidige bekende operationele gebieden

Achtergrond

Korte geschiedenis

Kort na de uitbraak van de Tweede Intifada op 30 september 2000 werd de Al Aqsa Martelarenbrigades opgericht. De naam van de groep werd ontleend aan de Al Aqsa Moskee en de leden van de Brigades waren afkomstig van de seculiere Fatah-partij van Yasser Arafat. De ideologie van de groep is daarom geworteld in het Palestijnse nationalisme en niet in de politieke islam. Hoewel de seculiere doelen van de Martelarenbrigades wezenlijk verschillen van andere Palestijnse organisaties, zoals Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad, gebruiken de Brigades dezelfde terroristische methodes (zelfmoordaanslagen) en opereren ze geregeld gezamenlijk. Deze samenwerking heeft voornamelijk plaatsgevonden vanuit de Gazastrook. Aanvankelijk waren de doelwitten van de Brigades Israëlische soldaten en Joodse kolonisten op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook, maar vanaf 2002 pleegden de Martelarenbrigades ook aanslagen op burgerdoelen.

De eerste vrouwelijke zelfmoordaanslag in het Midden-Oosten werd op 27 januari 2002 gepleegd door een lid van de Brigades: de zestienjarige Ayat Al-Akhras. In de periode 2002-2005 groeiden de Brigades uit tot de  meest gewelddadige Palestijnse terroristische organisatie. In 2004 werden de aanslagen op Israëlische doeleinden tijdelijk geschorst, als onderdeel van een staakt-het-vuren akkoord. Echter, toen Hamas de Palestijnse verkiezingen won in 2006, werden de anti-Israëlische aanvallen weer hervat. In 2007 sloten de Martelarenbrigades met de Palestijnse Autoriteit en de Israëlische overheid een overeenkomst om 178 Palestijnse gevangenen vrij te laten in ruil voor een wapenstilstand en een gezamenlijke strijd tegen Hamas in de Gazastrook. Aan de voorwaarden van deze overeenkomst gaven alle partijen geen volledige invulling. In feite bundelden de Brigades in januari 2008 opnieuw krachten met Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad en schoten raketten en mortieren vanuit Gaza op Israël. Laatstgenoemde reageerde met een blokkade van de Gazastrook.

Literatuur: 

Holly Fletcher, ‘Al Aqsa Martyrs Brigade’, Council on Foreign Relations, 02/04/2008; Dan Rothem, ‘In the Spotlight: Al-Aqsa Martyrs Brigades’, Center for Defense Information, 10/06/2002; ‘Country Reports on Terrorism 2008’, U.S. Department of State, april 2009.

Organisatiestructuur

Omvang organisatie/groepering

100-1000

Omvang organisatie/groepering - toelichting

De precieze omvang van Al Aqsa Martyrs’ Brigades is onbekend, maar wordt geschat op een paar honderd.

Literatuur:

‘Country Reports on Terrorism 2008’, U.S. Department of State, april 2009.

Leiders

Sinds de arrestatie van Barghouti in 2002 is de opvulling van het leiderschap van de Al Aqsa Martelarenbrigades onduidelijk. Door de gedecentraliseerde bevelstructuur is het moeilijk om leiders van de organisatie te identificeren. Er worden wel meldingen gemaakt van diverse lokale/regionale leiders, waaronder Nasr Rami.

Literatuur:

‘Eerst Abbas kiezen, dan vrede’, NRC Handelsblad, 08/01/2008; Zacharia Zubeidi ‘Ultieme Palestijnse boodschap voor de vrede’, NRC Handelsblad, 08/11/2005.

Bevelstructuur

Celstructuur, sterk gedecentraliseerd en lokaal opererend. 

Al Aqsa Martelarenbrigade bestaat uit locale, onafhankelijk opererende eenheden. Volgens het V.S. State Department zijn de eenheden allemaal verbonden aan Fatah, maar door de gedecentraliseerde organisatie is het moeilijk om leiders aan te wijzen. Het is tevens onduidelijk of Al-Aqsa Martyrs Brigade directe banden onderhoudt met het Leiderschap van Fatah. Volgens experts is het onwaarschijnlijk dat de brigade in opdracht van Fatah leider Mahmoud Abbas opereert.

Literatuur:

Holly Fletcher, ‘Al Aqsa Martyrs Brigade’, Council on Foreign Relations, 02/04/2008.

Financiële inkomstenbronnen

Sinds de oprichting van de Al Aqsa Martelarenbrigades zijn er banden met de Fatah-partij, de seculiere Palestijnse partij van wijlen Yasser Arafat (1929- 2004). Yasser Arafat heeft de Al Aqsa echter nooit officieel erkend of openlijk gesteund. De precieze omvang van de financiële steun is onbekend.

Literatuur:

‘Profile: al-Aqsa Martyrs’ Brigades’, BBC News, 01/07/2003; ‘Foreign Terrorist Organizations’, Congressional Research Service, 06/02/2004.

(Internationale) relaties

• Fatah. De Brigades zijn in 2000 opgericht door Fatah-leden, waardoor de Brigades ook wel als de militante tak van Fatah worden beschouwd. De connectie tussen de Brigades enerzijds en Fatah en Yasser Arafat anderzijds is echter zeer omstreden. (Dan Rothem, ‘In the Spotlight: Al-Aqsa Martyrs Brigades’, Center for Defense Information, 10/06/2002)
• Hamas. Hoewel de Brigades seculier zijn, hebben zij meermalen samen met het islamitische Hamas aanslagen gepleegd. Begin 2008 voerden zij gezamenlijke raketbeschietingen uit vanuit de Gazastrook op Israël. (Holly Fletcher, ‘Al Aqsa Martyrs Brigade’, Council on Foreign Relations, 02/04/2008)
• Palestijnse Islamitische Jihad. De aanslag op de bakkerij in Eilat in januari 2007 werd met de Brigades uitgevoerd. Begin 2008 voerden zij gezamenlijke raketbeschietingen uit vanuit de Gazastrook op Israël. (Holly Fletcher, ‘Al Aqsa Martyrs Brigade’, Council on Foreign Relations, 02/04/2008)

Activiteiten

Wapens en werkwijze

• Zelfmoordaanslagen op Israëlische militaire controleposten (‘checkpoints’) en burgerdoelen (bussen, cafés). Opvallend zijn de vele zelfmoordaanslagen (‘Isshatadad’ in het Arabisch) die worden uitgevoerd door vrouwen van de Al Aqsa Martelarenbrigades. (Dan Rothem, ‘In the Spotlight: Al-Aqsa Martyrs Brigades’, Center for Defense Information, 10/06/2002)
• Guerrillatechnieken ten aanzien van het Israëlische leger. Wapens: mortieren, antitankwapens, M16-geweren en kalashnikovs. Met behulp van o.a. Google Earth worden de Israëlische doelen getraceerd.

Recente en/of opvallende activiteiten

Contraterroristische maatregelen

Verwijzingen

Links

• Holly Fletcher, ‘Al Aqsa Martyrs Brigade’, Council on Foreign Relations, 02/04/2008
• Robert Malley & Aaron David Miller, ‘‘West Bank First’: It won’t work’, International Crisis Group, 19/06/2007
• Robert Malley, ‘Palestinians are in a deadly vacuum’, International Crisis Group, 29/09/2004
• ‘Profile: Al Aqsa Martyrs’ Brigades’, BBC News, 01/072003
• Dan Rothem, ‘In the Spotlight: Al-Aqsa Martyrs Brigades’, Center for Defense Information, 10/06/2002
• De website van de Al Aqsa Martelarenbrigades (alleen in het Arabisch): www.palvoice.com

Literatuur

• Anthony H. Cordesman, The Israeli-Palestinian war: Escalating to nowhere, Wesport 2005
• Nigel Parsons, The politics of the Palestinian Authority: From Oslo to Al Aqsa, New York 2005
• Yael Shahar, ‘The al-Aqsa Martyrs Brigade: A political tool with an edge’, International Policy Institute for Counter Terrorism, 24/03/2002