Al Aqsa Martelarenbrigades
| Naam organisatie | Al Aqsa Martelarenbrigades |
| Aliassen | Brigades of Shadid Yasser Arafat |
| Land / regio (oorsprong) | Westelijke Jordaanoever en Gaza |
| Operationele gebieden | Westelijke Jordaanoever en Gaza, Israël, |
| Classificatie en ideologie | Seculier nationalistisch terrorisme. |
| Doelen |
Literatuur: Dan Rothem, ‘In the Spotlight: Al-Aqsa Martyrs Brigades’, Center for Defense Information, 10/06/2002. |
| Omvang (in personen) | 100-1000 |
| Kleur | Zwart, wit, groen en rood: de kleuren van Palestijnse vlag. |
| Laatste activiteit | Geen informatie beschikbaar |
| Laatst gewijzigd |
Operationele gebieden
Huidige bekende operationele gebieden
Westelijke Jordaanoever en Gaza, Israël,
Verschijningsvormen
Logo('s)
Beeldmateriaal
Geen beeldmateriaal beschikbaar.
Propaganda
Geen informatie beschikbaar
Achtergrond
Korte geschiedenis
Kort na de uitbraak van de Tweede Intifada op 30 september 2000 werd de Al Aqsa Martelarenbrigades opgericht. De naam van de groep werd ontleend aan de Al Aqsa Moskee en de leden van de Brigades waren afkomstig van de seculiere Fatah-partij van Yasser Arafat. De ideologie van de groep is daarom geworteld in het Palestijnse nationalisme en niet in de politieke islam. Hoewel de seculiere doelen van de Martelarenbrigades wezenlijk verschillen van andere Palestijnse organisaties, zoals Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad, gebruiken de Brigades dezelfde terroristische methodes (zelfmoordaanslagen) en opereren ze geregeld gezamenlijk. Deze samenwerking heeft voornamelijk plaatsgevonden vanuit de Gazastrook. Aanvankelijk waren de doelwitten van de Brigades Israëlische soldaten en Joodse kolonisten op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook, maar vanaf 2002 pleegden de Martelarenbrigades ook aanslagen op burgerdoelen.
De eerste vrouwelijke zelfmoordaanslag in het Midden-Oosten werd op 27 januari 2002 gepleegd door een lid van de Brigades: de zestienjarige Ayat Al-Akhras. In de periode 2002-2005 groeiden de Brigades uit tot de meest gewelddadige Palestijnse terroristische organisatie. In 2004 werden de aanslagen op Israëlische doeleinden tijdelijk geschorst, als onderdeel van een staakt-het-vuren akkoord. Echter, toen Hamas de Palestijnse verkiezingen won in 2006, werden de anti-Israëlische aanvallen weer hervat. In 2007 sloten de Martelarenbrigades met de Palestijnse Autoriteit en de Israëlische overheid een overeenkomst om 178 Palestijnse gevangenen vrij te laten in ruil voor een wapenstilstand en een gezamenlijke strijd tegen Hamas in de Gazastrook. Aan de voorwaarden van deze overeenkomst gaven alle partijen geen volledige invulling. In feite bundelden de Brigades in januari 2008 opnieuw krachten met Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad en schoten raketten en mortieren vanuit Gaza op Israël. Laatstgenoemde reageerde met een blokkade van de Gazastrook.
Volgens diverse veiligheidsexperts spelen de Al Aqsa Martelarenbrigades ook een rol in de Gaza-oorlog die uitbrak op 7 oktober 2023. De organisatie zou tijdens de Israëlische invasie van de Gazastrook hebben gevochten met de Israëlische Defensietroepen op verschillende locaties in de Gazastrook, waaronder Gaza-stad, Khan Yunis en Juhor ad-Dik.
Bronnen: Holly Fletcher, ‘Al Aqsa Martyrs Brigade’, Council on Foreign Relations, 02/04/2008; Dan Rothem, ‘In the Spotlight: Al-Aqsa Martyrs Brigades’, Center for Defense Information, 10/06/2002; ‘Country Reports on Terrorism 2008’, U.S. Department of State, april 2009; Smith, P. (2023). The path to October 7: How Iran built up and managed a Palestinian ‘Axis of resistance’. CTC Sentinel, 16(11).
Relevantie voor Nederland
Geen informatie beschikbaar
Relevantie voor het Caribisch koninkrijksdeel (Aruba, Curaçao, St Maarten, St Eustatius, Bonaire en Saba)
Geen informatie beschikbaar
Organisatiestructuur
Omvang organisatie/groepering
100-1000
Omvang organisatie/groepering - toelichting
De precieze omvang van Al Aqsa Martyrs’ Brigades is tegenwoordig onbekend, maar wordt geschat op een paar honderd leden.
Leiders
Sinds de arrestatie van de voormalig leider in 2002 is de opvulling van het leiderschap van de Al Aqsa Martelarenbrigades onduidelijk. Door de gedecentraliseerde bevelstructuur is het moeilijk om leiders van de organisatie te identificeren. Er worden wel meldingen gemaakt van diverse lokale/regionale leiders.
Bronnen: ‘Eerst Abbas kiezen, dan vrede’, NRC Handelsblad, 08/01/2008; Zacharia Zubeidi ‘Ultieme Palestijnse boodschap voor de vrede’, NRC Handelsblad, 08/11/2005.
Bevelstructuur
Celstructuur, sterk gedecentraliseerd en lokaal opererend.
Al Aqsa Martelarenbrigade bestaat uit locale, onafhankelijk opererende eenheden. Volgens het V.S. State Department zijn de eenheden allemaal verbonden aan Fatah, maar door de gedecentraliseerde organisatie is het moeilijk om leiders aan te wijzen. Het is tevens onduidelijk of Al-Aqsa Martyrs Brigade directe banden onderhoudt met het Leiderschap van Fatah. Volgens experts is het onwaarschijnlijk dat de brigade in opdracht van Fatah leider en president van Palestinië opereert.
Literatuur: Holly Fletcher, ‘Al Aqsa Martyrs Brigade’, Council on Foreign Relations, 02/04/2008.
Financiële inkomstenbronnen
Sinds de oprichting van de Al Aqsa Martelarenbrigades zijn er banden met de Fatah-partij, de seculiere Palestijnse partij van wijlen Yasser Arafat (1929- 2004). Yasser Arafat heeft de Al Aqsa echter nooit officieel erkend of openlijk gesteund. De precieze omvang van de financiële steun is onbekend.
Literatuur: ‘Profile: al-Aqsa Martyrs’ Brigades’, BBC News, 01/07/2003; ‘Foreign Terrorist Organizations’, Congressional Research Service, 06/02/2004.
(Internationale) relaties
- Fatah. De Brigades zijn in 2000 opgericht door Fatah-leden, waardoor de Brigades ook wel als de militante tak van Fatah worden beschouwd. De connectie tussen de Brigades enerzijds en Fatah en Yasser Arafat anderzijds is echter zeer omstreden. (Dan Rothem, ‘In the Spotlight: Al-Aqsa Martyrs Brigades’, Center for Defense Information, 10/06/2002)
- Hamas. Hoewel de Brigades seculier zijn, hebben zij meermalen samen met het islamitische Hamas aanslagen gepleegd. Begin 2008 voerden zij gezamenlijke raketbeschietingen uit vanuit de Gazastrook op Israël. (Holly Fletcher, ‘Al Aqsa Martyrs Brigade’, Council on Foreign Relations, 02/04/2008)
- Palestijnse Islamitische Jihad. De aanslag op de bakkerij in Eilat in januari 2007 werd met de Brigades uitgevoerd. Begin 2008 voerden zij gezamenlijke raketbeschietingen uit vanuit de Gazastrook op Israël. (Holly Fletcher, ‘Al Aqsa Martyrs Brigade’, Council on Foreign Relations, 02/04/2008)
Activiteiten
Wapens en werkwijze
- Zelfmoordaanslagen op Israëlische militaire controleposten (‘checkpoints’) en burgerdoelen (bussen, cafés). Opvallend zijn de vele zelfmoordaanslagen (‘Isshatadad’ in het Arabisch) die worden uitgevoerd door vrouwen van de Al Aqsa Martelarenbrigades. (Dan Rothem, ‘In the Spotlight: Al-Aqsa Martyrs Brigades’, Center for Defense Information, 10/06/2002)
- Guerrillatechnieken ten aanzien van het Israëlische leger. Wapens: mortieren, antitankwapens, M16-geweren en kalashnikovs. Met behulp van o.a. Google Earth worden de Israëlische doelen getraceerd.
Recente en/of opvallende activiteiten
Bij een dubbele Palestijnse zelfmoordaanslag op de haven van de Israëlische kuststad Ashdod kwamen zeker elf mensen om het leven. Hamas en de Al Aqsa Martelarenbrigades eisten de verantwoordelijkheid voor de aanslagen gezamenlijk op.
Drie Palestijnen voerden een zelfmoordaanslag uit bij de grensovergang Karni, tussen Israël en de Gazastrook. Zes Israeli’s kwamen daarbij om het leven. De aanslag werd opgeëist door zowel Hamas als de Al Aqsa Martelarenbrigades.
Palestijnse schutters doodden bij een schietpartij op een bus op een druk kruispunt op de Westelijke Jordaanoever drie Israëlische mensen en verwondden drie anderen. De daders vluchtten in een auto. De verantwoordelijkheid is opgeëist door de Al Aqsa Martelarenbrigades.
Zelfmoordaanslag in een bakkerij in Eilat waarbij vier mensen (inclusief de dader) om het leven kwamen. De aanslag werd gezamenlijk opgeëist door de Al Aqsa Martelarenbrigades en de Palestinian Islamic Jihad.
Samen met Hamas en Palestinian Islamic Jihad werden vanuit de Gazastrook raketbeschietingen uitgevoerd op Israël.
Een Palestijnse man pleegde een zelfmoordaanslag in een winkelcentrum in Dimona. Één persoon kwam om het leven, negen andere raakten gewond. De Israëlische politie doodde een tweede zelfmoordterrorist voordat hij zijn bom kon laten ontploffen. De Al Aqsa Martelarenbrigades en de Popular Front for the Liberation of Palestine eisten gezamenlijk de verantwoordelijkheid op voor de aanslag.
Een Palestijnse man viel inwoners van de joodse nederzetting Bat Ayin met een bijl aan. Hij doodde een jongen van zestien en verwondde een kind van zeven. De dader ontsnapte, maar de Al Aqsa Martelarenbrigades eisten de verantwoordelijkheid op.
Een Joodse kolonist werd doodgeschoten. Volgens het Palestijnse persbureau Ma’an werd de schietpartij opgeëist door de Al Aqsa Martelarenbrigades.
Een Israëlisch gezin werd vermoord in hun huis in een nederzetting op de westelijke Jordaanoever. In eerste instantie eiste een cel van de Al Aqsa Martelarenbrigades de aanslag op, maar deze cel zou eerder valse claims hebben gemaakt. De Israëlische regering maakt een dag later bekend dat een andere nederzetting wordt uitgebreid onder het motto ‘They shoot, we build’.
Contraterroristische maatregelen
Marwan Barghouti (1959 - ), door Israël gezien als leider van de Brigades, werd door het Israëlische leger opgepakt.
Ahmed Qureia kondigde een plan aan waarbij de Brigades hun wapens zouden inleveren en vervolgens in speciaal ingerichte trainingskampen zouden worden opgeleid tot leden van de Palestijnse veiligheidsdienst.
Israëlische strijdkrachten doodden vier Palestijnen tijdens een vuurgevecht in het dorp Qabatiya, op de bezette Westelijke Jordaanoever. Volgens Palestijnse woordvoerders ging het om vier leden van de Al Aqsa Martelarenbrigades, onder wie de leider van de militante groep in Qabatiya.
De Israëlische marine doodde vier mannen in duikerspakken die volgens Israël een terroristische aanslag wilden plegen. De Al Aqsa Martelarenbrigades bevestigde kort daarna dat vier van haar leden waren gedood tijdens een training in het water.
Uitgelekte documenten in handen van televisiezender ‘Al Jazeera’ laten zien dat de Palestijnse Autoriteit samenwerkte met Israel in de aanpak van de Al Aqsa martelarenbrigade. De Palestijnse minister van Binnenlandse Zaken (Nasser Youssef) en de Israëlische Defensieminister (Shaul Mofaz) bespraken in 2005 de eliminatie van Hassan al-Madhoun, een commandant van de Al Aqsa martelarenbrigades. Hij kwam enkele maanden later om bij een Israëlische luchtaanval.
Verwijzingen
Links
- Holly Fletcher, ‘Al Aqsa Martyrs Brigade’, Council on Foreign Relations, 02/04/2008
- Robert Malley & Aaron David Miller, ‘‘West Bank First’: It won’t work’, International Crisis Group, 19/06/2007
- Robert Malley, ‘Palestinians are in a deadly vacuum’, International Crisis Group, 29/09/2004
- ‘Profile: Al Aqsa Martyrs’ Brigades’, BBC News, 01/072003
- Dan Rothem, ‘In the Spotlight: Al-Aqsa Martyrs Brigades’, Center for Defense Information, 10/06/2002
- De website van de Al Aqsa Martelarenbrigades (alleen in het Arabisch): www.palvoice.com
Literatuur
- Anthony H. Cordesman, The Israeli-Palestinian war: Escalating to nowhere, Wesport 2005
- Nigel Parsons, The politics of the Palestinian Authority: From Oslo to Al Aqsa, New York 2005
- Yael Shahar, ‘The al-Aqsa Martyrs Brigade: A political tool with an edge’, International Policy Institute for Counter Terrorism, 24/03/2002
